در دنیای اطراف ما گیاهان بسیار زیادی وجود دارند که هر کدام خاصیت‌ها و مزایای خاص خود را دارند. بسیاری از این گیاهان خاصیت‌های دارویی داشته و می‌توانند جایگزینی برای داروهای شیمیایی باشند. اسطوخودوس یکی از انواع گیاهانی است که با خواص فراوان مورد توجه افراد و پزشکان مخصوصا پزشکان طب سنتی زیادی قرار گرفته است.
اسطوخودوس که به آن لاواندا نیز گفته می‌شود گیاهی از خانواده نعنائیان است. این گیاه به صورت بوته‌ای رشد کرده و طول آن نهایتا به نیم متر می‌رسد. همچنین دارای گل‌های خوشه‌ای کوچک است که به رنگ قرمز پررنگ یا آبی و بنفش دیده می‌شوند. گیاه اسطوخودوس بسیار مفید و پرخاصیت است که هم برای موارد درمانی و تغذیه ای کاربرد دارد.
ویژگی‌های گیاه اسطوخودوس و نحوه مصرف آن
با توجه به بررسی و نظر کارشناسان طب سنتی، اسطوخودوس دارای مزاجی گرم و خشک است. روغن اسطوخدوس نیز همین طبع را دارد و برای تهیه دمنوش‌های لاغری و درمانی و همچنین داروهای مختلف استفاده می‌شود. این گیاه بسیار تلخ است، به همین دلیل بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند از عرق آن استفاده کنند. عرق اسطوخدوس به هیچ عنوان تلخ نیست و می‌توانید شربت‌های خوش طعمی با آن تهیه کرده و از خواص آن بهره مند شوید. برای مصرف این گیاه می‌توانید به صورت زیر عمل کنید.
دمنوش اسطوخودوس
اولین راه استفاده از این گیاه به صورت دمنوش است. ابتدا 2 تا 3 قاشق از گیاه را درون وقری ریخته و به همراه یک برگ به لیمو درون آب جوش قرار دهید. این دمنوش برای دم کشیدن به 20 دقیقه زمان نیاز دارد و باید بر روی حرارت غیر مستقیم قرار داده شود. می‌توانید برای داشتن خوابی آرام و راحت از این دمنوش میل کنید.
عصاره اسطوخودوس
دستور تجویز خاصی برای مصرف عصاره این گیاه وجود ندارد می‌توانید از عصاره آن به صورت‌های مختلف موضعی و استنشاقی استفاده کنید. می‌توانید این عصاره را با روغن‌هایی مانند جوجوبا یا بادام شیرین ترکیب کنید و بر روی پوست خود قرار دهید. همچنین می‌توانید آن را در دستگاه بخور یا بر روی پارچه‌ای بریزید و آن را استنشاق کنید.
مهم‌ترین خواص اسطوخودوس کدامند؟
در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین خواص درمانی گیاه اسطوخودوس پرداخته شده است.
کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی
در گیاه اسطوخودوس مقدار زیادی لینانول وجود دارد که می‌تواند به کاهش فشارخون فرد کمک کند. این موضوع باعث می‌شود فرد کمتر در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی و آترواسکلروزیس قرار بگیرد. افراد می‌توانند از این گیاه به صورت موضعی یا خوراکی استفاده کنند تا به بهبود گردش خون در بدن آن‌ها کمک کند. این موضوع باعث می‌شود ضربان قلب تنظیم شده و تپش قلب فرد کنترل شود.
درمان سردرد
با توجه به تحقیقات انجام شده گیاه اسطوخودوس می‌تواند به بهبود و آرام شدن سردرد کمک کند. طعم این گیاه گس و تلخ بوده، اما دارای خاصیت‌های بسیار زیادی برای سلامتی است، به صورتی که می‌توان طعم تلخ آن را تا بهبود سردرد تحمل کرد. از این گیاه می‌توانید برای درمان سردردهای میگرنی نیز استفاده کنید.
کاهش استرس
رایحه این گیاه تأثیر بسیار زیادی در کاهش میزان استرس و اضطراب دارد و حس آرامشی به فرد منتقل می‌کند. از روغن آن نیز می‌توان برای آرامش سیستم عصبی بدن کمک گرفت و میزان استرس و خستگی را تا حد قابل توجهی کاهش داد. این گیاه همچنین می‌تواند به بهبود دردهای ناشی از قاعدگی نیز کمک کند.
درمان بی خوابی
یکی از بهترین و مفیدترین نوشیدنی‌ها برای افرادی که دچار بی خوابی هستند، دمنوش اسطوخودوس است. برخی از افراد خواب آرامی نداشته و در طول شب چندین بار بیدار می‌شوند. مصرف این گیاه می‌تواند به داشتن خوابی آرام کمک کند.
لاغری با اسطوخودوس
چای اسطوخودوس گیاه بسیار مفیدی است که باعث تقویت معده و بهبود عملکرد آن می‌شود. این موضوع می‌تواند روند هضم را در بدن آسان‌تر کرده و به فرد در کاهش وزن و لاغری کمک کند.
درمان سرماخوردگی
نوشیدن چای یا دمنوش این گیاه به کاهش التهاب در دستگاه تنفسی کمک می‌کند. همچنین استفاده از بخور آن می‌تواند مجاری تنفسی را باز کرده و با خاصیت ضد التهابی و ضوعفونی کنندگی خود به بهبود وضعیت بیمار سرماخورده کمک زیادی کند.
پاکسازی کبد
یکی از مهم‌ترین خواص گیاه اسطوخودوس، پاکسازی کبد است. از این گیاه برای درمان بیماری‌های کبد، طحال و مجاری ادراری نیز استفاده می‌شود. علاوه بر پاکسازی می‌تواند از بروز بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات کبدی نیز جلوگیری کند.
کاهش علائم سرطان و افسردگی
بر اساس تحقیقات انجام شده رایحه درمانی این گیاه می‌تواند به کاهش علائم مربوط به شیمی درمانی کمک کند. همچنین نقش بسیار مهمی در کاهش افسردگی دارد.
مضرات گیاه اسطوخودوس
خواص اسطوخدوس بیشمار است اما مصرف آن باید در حد اعتدال باشد، در غیر این صورت می‌تواند مضرات زیادی را به همراه داشته باشد. یکی از مشکلاتی که این گیاه می‌تواند برای بدن شما ایجاد کند، این است که سیستم عصبی مرکزی را کند می‌کند. به همین دلیل افرادی که قصد انجام عمل جراحی دارند، بهتر است از دو هفته قبل از این گیاه استفاده نکنند.
پوست برخی از افراد به روغن اسطوخودوس حساسیت دارد، به همین دلیل نباید از آن استفاده کنند. علاوه بر آن طبع گرم و خشک این گیاه باعث می‌شود برای بدن افرادی که مزاج صفراوی دارند، مناسب نباشد. زنان باردار و شیرده نیز به هیچ عنوان نباید از این دمنوش استفاده کنند.
این گیاه تأثیرات منفی بر بدن نوزادان و کودکان پسر دارد. در واقع باعث برهم خوردن تعادل هورمونی آن‌ها می‌شود و خطر ابتلا به ژنیکوماستی را در آن‌ها افزایش می‌دهد. این عارضه باعث رشد غیر طبیعی سینه در پسران می‌شود.
سخن آخر
مصرف گیاهان دارویی می‌تواند در حد اعتدال مزایای زیادی برای بدن به همراه داشته باشد. اسطوخودوس از گیاهانی است که خواص بسیار زیادی برای سلامتی و درمان بیماری‌ها به همراه دارد. البته توصیه می‌شود این گیاه به اندازه مصرف شود تا تأثیرات منفی بر بدن نگذارد. افرادی که دارای بیماری خاصی بوده از داروهای خاصی استفاده می‌کنند، قبل از مصرف باید با پزشک خود مشورت کنند.
نویسنده: مرجان هاشمی
