درباره خواص شبدر شیرین در رژیم غذایی بیشتر بدانید!
آیا در مورد خواص شبدر شیرین در رژیم غذایی چیزی خوانده یا شنیدهاید؟ شبدر شیرین یا یونجه زرد یک نوع گیاه دارویی است که بعضی از مردم از آن برای بهبود گردش خون و درمان بعضی از بیماریها از جمله واریس استفاده میکنند.
بسیاری از مردم تصور میکنند که گیاهان دارویی از داروهای شیمیایی ایمنتر هستند؛ اما این تصور نادرست است. گیاهان هم میتوانند با داروهای دیگر تداخل داشته باشند یا در دوزهای بالا سمی باشند. همچنین ممکن است در بعضی از افراد عوارض جانبی ایجاد کنند.
در این مقاله از مجله اینترنتی چنگال ابتدا در مورد خواص شبدر شیرین در رژیم غذایی صحبت میکنیم. سپس عوارض و تداخلات دارویی آن را توضیح میدهیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
معرفی شبدر شیرین
شبدر شیرین (Sweet clover) با نام علمی Melilotus officinalis گیاهی است بومی اروپا که اکنون در سراسر جهان یافت میشود.
شبدر شیرین جزئی از خانواده Leguminosae است. این گیاه 2 ساله طولی به اندازه ۶۰ تا ۱۲۰ سانتیمتر دارد و توسط بذر تکثیر میشود. گلهای شبدر شیرین کوچک و زرد رنگ و عطر آن شبیه یونجه یا وانیل است.
سرعت رشد شبدر شیرین بسیار زیاد است؛ به طوری که این گیاه در سال اول ریشههای خود را توسعه میدهد و در سال دوم شروع به دادن میوه میکند.
در گذشته از شبدر شیرین به عنوان علوفه استفاده میشده است. اما از آنجا که گیاه مذکور حاوی کومارین است، زیادهروی در مصرف آن میتواند به مسمومیت دام منجر شود. امروزه شبدر شیرین در تولید عسل کاربرد دارد. چون شهد شیرین آن میتواند زنبورهای عسل را به سمت خود جذب کند.
ارزش غذایی جوانه شبدر
قبل از اینکه به معرفی خواص شبدر شیرین در رژیم غذایی بپردازیم، بهتر است درباره ارزش غذایی جوانه شبدر اطلاعات کسب کنید.
جوانه شبدر که ظاهر و طعمی شبیه به جوانه آلفاآلفا (جوانه یونجه) دارد، منبع خوب فیبر، ویتامین C، ویتامینهای گروه B و ویتامین K محسوب میشود. این ماده غذایی همچنین حاوی مقدار کمی کلسیم، آهن، فسفر، روی، سلنیوم و منیزیم است.
جوانه شبدر یک ماده غذایی کمکالری به شمار میرود. چون در هر 100 گرم آن فقط 23 کالری انرژی وجود دارد. جایگزین کردن غذاهای پرکالری با غذاهای کمکالری باعث میشود حفظ وزن یا کاهش وزن آسانتر شود.
بیشتر کالری جوانه شبدر، یعنی حدود 70 درصد آن، از پروتئین تامین میشود. البته جوانه شبدر منبع کامل پروتئین نیست و تمام اسید آمینههای ضروری را ندارد. بنابراین برای تامین اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن باید رژیم غذایی متنوع داشته باشید و از انواع غذاها به اندازه کافی استفاده کنید.
خواص شبدر شیرین در رژیم غذایی
شبدر شیرین حاوی موادی است که میتوانند خون را رقیق کنند و باعث بهبود زخم شوند. مردم از شبدر شیرین برای درمان بیماریهای مختلف استفاده میکنند. با این حال، مدرک علمی کافی برای حمایت از این موارد وجود ندارد.
به گفته متخصصان، شبدر شیرین احتمالا برای درمان مشکلات گردش خون (از جمله تورم و کرامپ پا) و بهبود رگهای واریسی مفید است. اما در مورد تاثیر آن روی ادم (احتباس آب)، هموروئید (بواسیر)، کبودی و سایر بیماریها باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
لاغری با شبدر شیرین
بعضی از افراد از خواص شبدر شیرین در رژیم غذایی برای کاهش وزن استفاده میکنند. شبدر شیرین ممکن است به دلیل داشتن فیبر زیاد و کالری کم به کاهش وزن کمک کند. اما شواهد علمی معتبری در مورد این موضوع در دسترس نیست.
به یاد داشته باشید که هیچ ماده غذایی معجزهآسایی برای درمان چاقی وجود ندارد. اگر میخواهید وزن خود را کاهش دهید، باید رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید.
نحوه مصرف شبدر شیرین در رژیم غذایی
از آنجا که تحقیقات زیادی روی شبدر شیرین انجام نشده است، اطلاعات کافی در مورد میزان مصرف آن وجود ندارد. بنابراین بهتر است قبل از اضافه کردن این گیاه به رژیم غذایی خود با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
بعضی از افراد از شبدر شیرین به شکل دمنوش استفاده میکنند. برای درست کردن دمنوش باید یک تا 2 قاشق چایخوری شبدر شیرین خرد شده را به مدت پنج تا 10 دقیقه در 150 میلیلیتر آب جوش دم کرده و سپس آن را از صافی رد کنید. برای درمان نارسایی مزمن ورید و بهبود واریس میتوانید در طول روز 2 تا سه فنجان از این دمنوش را بنوشید.
موارد منع مصرف و تداخلات دارویی شبدر شیرین
اکنون که با خواص شبدر شیرین در رژیم غذایی آشنا شدید، باید از عوارض و تداخلات دارویی آن هم آگاه شوید. چون شبدر شیرین مانند هر گیاه دیگری ممکن است برای همه مردم مناسب نباشد.
مضرات و عوارض جانبی
اگر از شبدر شیرین به روش صحیح و در مقادیر کم استفاده کنید، احتمالا دچار عارضه نمیشوید. با این حال، باید اقدامات احتیاطی را در نظر داشته باشید.
برای اینکه در حین مصرف شبدر شیرین با مشکلات جدی مواجه نشوید، لازم است نکات زیر را بدانید:
- از زیادهروی در مصرف شبدر شیرین بپرهیزید. چون ممکن است به کبد آسیب برساند یا باعث خونریزی شود.
- اگر به بیماری کبدی مبتلا هستید، قبل از مصرف این گیاه با پزشک معالج خود مشورت کنید. همچنین حتما آزمایش عملکرد کبد را انجام دهید.
- در یک مطالعه کوچک مشاهده شد که مصرف شبدر شیرین در 6 ماه آخر بارداری اثر مضری روی جنین ندارد. با این حال، به دلیل ناکافی بودن اطلاعات توصیه میشود زنان باردار از مصرف این گیاه بپرهیزند.
- اطلاعات در مورد فواید و عوارض مصرف شبدر شیرین در دوران شیردهی ناکافی است. بنابراین مصرف آن به زنان شیرده توصیه نمیشود.
- استفاده از شبدر شیرین را حداقل از 2 هفته قبل از جراحی برنامهریزی شده متوقف کنید. چون این گیاه سرعت لخته شدن خون را کاهش میدهد و به همین دلیل ممکن است در حین جراحی به خونریزی بیش از حد منجر شود.
تداخلات دارویی احتمالی
هم شبدر شیرین و هم بعضی از داروها میتوانند به کبد آسیب برسانند. بنابراین مصرف همزمان آنها خطر آسیب کبدی را افزایش میدهد. داروهایی که باعث آسیب کبدی میشوند عبارتند از:
- استامینوفن
- آمیودارون
- کاربامازپین
- ایزونیازید
- متوترکسات
- متیلدوپا
- فلوکونازول
- ایتراکونازول
- اریترومایسین
- فنیتوئین
- لوواستاتین
- پراواستاتین
- سیمواستاتین
شبدر شیرین باعث کند شدن سرعت لخته شدن خون میدهد. به همین دلیل، مصرف آن با داروهای رقیقکننده خون ممکن است احتمال کبودی و خونریزی را افزایش دهد. از داروهای رقیقکننده خون میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آسپرین
- کلوپیدوگرل
- دیکلوفناک
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
- دالتپارین
- انوکساپارین
- هپارین
- وارفارین
ممکن است در این مقاله به تمام تداخلات دارویی شبدر شیرین اشاره نشده باشد. بنابراین در صورت مصرف هر نوع دارویی باید قبل از امتحان کردن گیاه مذکور با پزشک معالج خود مشورت کنید.
کاشت و تکثیر شبدر شیرین
برای کاشت شبدر شیرین، زمین را صاف کنید و بذرهای گیاه را در عمیق نیم سانتیمتری بکارید. بعد از یک تا 2 هفته، بذرهای شبدر جوانه میزنند و شروع به رشد میکنند. تا زمان جوانه زدن گیاه باید سطح خاک را مرطوب نگه دارید.
شبدر شیرین در خاکهای مختلف رشد میکند، اما در خاکهای آهکی رشد بهتری دارد. این گیاه تقریبا میتواند سرما و گرما را تحمل کند. همچنین برای رشد به نور کامل آفتاب و آبیاری متوسط نیاز دارد.
سوالات متداول در مورد شبدر شیرین
در این بخش به چند سوال رایج در مورد شبدر شیرین و خواص آن پاسخ میدهیم.
1. شبدر شیرین چیست؟
شبدر شیرین که به آن یونجه زرد هم میگویند، یک گیاه از خانواده Leguminosae است که میتواند تا ۱۲۰ سانتیمتر رشد کند. گلهای شبدر شیرین زرد رنگ و عطر آن شبیه یونجه یا وانیل است.
بعضی از افراد مدعی هستند که این گیاه به درمان بیماریهای مختلف کمک میکند. با این حال، در مورد بیشتر این ادعاها تحقیقات کافی انجام نشده است.
2. خواص شبدر شیرین در رژیم غذایی چست؟
این گیاه ممکن است برای درمان مشکلات گردش خون و واریس مفید باشد. اما برای نتیجهگیری قطعی باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
3. شبدر شیرین چگونه بر لاغری تاثیر میگذارد؟
شبدر شیرین حاوی فیبر است و کالری کمی دارد. بنابراین ممکن است بتواند به کاهش وزن کمک کند.
4. آیا شبدر شیرین برای همه افراد مناسب است؟
خیر. زنان باردار و شیرده، افرادی که بیمار هستند یا دارو مصرف میکنند و کودکان باید قبل از مصرف این گیاه با پزشک مشورت کنند.
5. چگونه میتوان شبدر شیرین را در رژیم غذایی گنجاند؟
سادهترین راه این است که از شبدر برای تهیه دمنوش استفاده کنید.
6. آیا شبدر شیرین عوارض جانبی دارد؟
بله. زیادهروی در مصرف این گیاه به کبد آسیب میرساند و خطر خونریزی یا کبودی را افزایش میدهد.
7. چگونه میتوان شبدر شیرین را کاشت و تکثیر کرد؟
برای تکثیر این گیاه باید بذر آن را در عمق نیم سانتیمتری زمین بکارید.
در این مقاله در مورد خواص شبدر شیرین در رژیم غذایی و عوارض احتمالی آن صحبت کردیم. از آنجا که اطلاعات زیادی در مورد این گیاه وجود ندارد، توصیه میکنیم قبل از مصرف آن با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
منابع: webmd, rxlist, livestrong
الهام زمانی هستم دانش آموخته رشته تغذیه. [شماره نظام پزشکی: ت-2379]
من دوره کارشناسی تغذیه را در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندم و بعد از آن مدرک کارشناسی ارشد تغذیه را از دانشگاه علوم پزشکی تهران اخذ نمودم. با توجه به گسترش و پیشرفت هر روزهی علم، سعی میکنم در دورهها و کارگاههای آموزشی معتبر (مانند دوره های انجمن تغذیه ایران) شرکت کنم.
بیش از چهار سال است که به دلیل علاقه به نوشتن به صورت تخصصی در حوزه تغذیه، پزشکی و سبک زندگی سالم تولید محتوا میکنم. امیدوارم نکات علمی و عمومی که پیرامون تغذیه سالم و ارتباط آن با بیماریها بیان میکنم، به شما در داشتن یک زندگی بهتر کمک کند.
- فهرست مطالب
- معرفی شبدر شیرین
- خواص شبدر شیرین در رژیم غذایی
- لاغری با شبدر شیرین
- نحوه مصرف شبدر شیرین در رژیم غذایی
- موارد منع مصرف و تداخلات دارویی شبدر شیرین
- کاشت و تکثیر شبدر شیرین
- سوالات متداول در مورد شبدر شیرین