خواص چای ترش برای لاغری؛ نکات و نحوه مصرف

چای هیبیسکوس که به آن چای ترش هم می‌گویند، سرشار از آنتی‌اکسیدان است و فواید زیادی برای سلامتی دارد. به همین دلیل، بعضی از افراد از خواص چای ترش برای لاغری، سرکوب سلول‌های سرطانی یا پیشگیری از بیماری قلبی استفاده می‌کنند.

با این حال، چای هیبیسکوس ممکن است برای همه مناسب نباشد یا در بعضی شرایط به عوارض جانبی جدی منجر شود. اگر می‌خواهید درباره فواید این نوشیدنی و عوارض احتمالی آن اطلاعات بیشتری کسب کنید، این مقاله را تا انتها بخوانید.

چای ترش چیست؟

چای ترش نوشیدنی پرخاصیتی است که از گیاه هیبیسکوس به دست می‌آید. هیبیسکوس گیاهی گلدار است که در آب و هوای گرم رشد می‌کند. گل‌های این گیاه به رنگ قرمز تیره هستند و طعمی شبیه کرن‌بری دارند.

در بسیاری از فرهنگ‌ها در سرتاسر جهان از هیبیسکوس هم در غذا و هم به عنوان دارو استفاده می‌شود. کالیکس یا کاسه گل بخشی از گیاه است که مردم برای تهیه چای ترش از آن استفاده می‌کنند. کالیکس از گل هیبیسکوس محافظت می‌کند.

2 نوع هیبیسکوس وجود دارد که معمولا در چای یافت می‌شوند: هیبیسکوس سابداریفا (Hibiscus sabdariffa) و هیبیسکوس رزاسیننسیس (Hibiscus rosasinensis). هیبیسکوس رزاسیننسیس متداول‌تر و ارزان‌تر است، اما شواهد علمی کمتری در مورد مزایای آن وجود دارد.

ارزش غذایی چای ترش

چای هیبیسکوس خالص فاقد کالری و کافئین است، اما مقدار کمی کلسیم، منیزیم، فسفر و پتاسیم دارد. همچنین منبع خوب آنتی‌اکسیدان‌های قوی محسوب می‌شود. بنابراین می‌تواند از تجمع رادیکال‌های آزاد در بدن جلوگیری کند و احتمال آسیب سلولی یا بروز بیماری‌های مزمن را به حداقل برساند.

دلیل اینکه هیبیسکوس در تحقیقات پزشکی مورد توجه قرار گرفته است به پلی‌فنول‌های موجود در آن مربوط می‌شود. پلی‌فنول‌ها گروه بزرگی از مواد شیمیایی با خواص آنتی‎اکسیدانی هستند. آن‌ها به طور طبیعی در بسیاری از غذاها وجود دارند، اما در مقادیر زیاد در هیبیسکوس یافت می‌شوند.

 

خواص چای ترش برای لاغری

چند مطالعه مختلف نشان داده‌اند که مصرف چای ترش با کاهش وزن مرتبط است و از ابتلا به چاقی پیشگیری می‌کند. به نظر می‌رسد که این گیاه اثرات مفید خود را از طریق افزایش چربی‌سوزی اعمال می‌کند.

در یک مطالعه کوچک، به 36 شرکت‌کننده مبتلا به اضافه وزن عصاره هیبیسکوس یا دارونما داده شد. پس از 12 هفته، وزن بدن، چربی بدن، شاخص توده بدنی (BMI) و نسبت دور کمر به دور باسن در کسانی که عصاره هیبیسکوس مصرف کرده بودند، کاهش یافت.

در یک مطالعه حیوانی هم یافته‌های مشابهی به دست آمد. در این تحقیق مشخص شد که عصاره هیبیسکوس می‌تواند با جلوگیری از تجمع سلول‌های چربی به کاهش وزن و کنترل اشتها کمک کند.

ذکر این نکته ضروری است که در تحقیقات فعلی از عصاره هیبیسکوس استفاده شده است. بنابراین برای اینکه مشخص شود چای هیبیسکوس هم می‌تواند برای کاهش وزن مفید باشد یا خیر، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

 

مهم‌ترین خواص درمانی چای ترش برای سلامتی

چای ترش می‌تواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

1. خواص چای ترش برای فشار خون

یکی از شناخته شده‌ترین خواص چای ترش این است که به کاهش فشار خون کمک می‌کند. در یک مطالعه کوچک، به 46 فرد مبتلا به فشار خون بالا چای هیبیسکوس یا دارونما داده شد. پس از یک ماه، فشار خون کسانی که چای ترش می‌نوشیدند نسبت به افرادی که دارونما مصرف می‌کردند، به میزان بیشتری کاهش یافت.

نوشیدن چای هیبیسکوس ممکن است راهی ایمن و طبیعی برای کمک به کنترل فشار خون باشد، اما برای کسانی که از داروهای کاهش‌دهنده فشار خون استفاده می‌کنند مناسب نیست. چون ممکن است با این داروها تداخل داشته باشد.

2. خواص چای ترش برای چربی خون

وقتی از خواص چای ترش برای لاغری و سلامتی صحبت به میان می‌آید باید به تاثیر این نوشیدنی روی چربی خون هم اشاره کرد.

محققان با بررسی 39 مطالعه مختلف به این نتیجه رسیدند که هیبیسکوس به کنترل کلسترول خون کمک می‌کند و غلظت چای ترش خانگی از نظر تئوری برای بهره‌مندی از این خواص کافی است.

در یک مطالعه دیگر هم مشاهده شد که چای هیبیسکوس می‌تواند کلسترول بد (LDL) را کاهش دهد. با این حال، به نظر نمی‌رسد که تاثیر قابل‌توجهی روی کلسترول تام داشته باشد.

بیشتر مطالعات انجام شده در مورد تاثیر چای هیبیسکوس روی چربی خون به افراد مبتلا به سندرم متابولیک و دیابت محدود شده‌اند. بنابراین به مطالعات گسترده‌تری برای بررسی اثرات این چای روی سایر افراد نیاز است.

3. خواص چای ترش برای قلب

از آنجا که چای ترش باعث کاهش فشار خون می‌شود، از ابتلا به بیماری قلبی پیشگیری می‌کند. فشار خون بالا با گذشت زمان می‌تواند فشار زیادی بر قلب وارد کند و باعث ضعیف شدن آن شود. به همین دلیل، پرفشاری خون با بیماری قلبی مرتبط است.

علاوه بر کاهش فشار خون، بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که چای هیبیسکوس به کنترل سطح چربی خون کمک می‌کند. چربی خون بالا هم یک عامل خطر مهم برای بیماری قلبی به شمار می‌رود.

4. خواص چای ترش برای قند خون

بر اساس تحقیقات، چای هیبیسکوس می‌تواند به طرز چشمگیری سطح قند خون ناشتا را کاهش دهد. قند خون ناشتا آزمایشی است که پزشکان از آن برای تشخیص بیماری دیابت استفاده می‌کنند. اگر قند خون ناشتا ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بالاتر باشد، نشانه ابتلا به دیابت است.

5. خواص چای ترش برای کبد چرب

کبد وظیفه تولید پروتئین، ترشح صفرا و تجزیه چربی را برعهده دارد. به همین دلیل، بروز هر گونه اختلال در عملکرد آن می‌تواند سلامت کلی بدن را تحت تاثیر قرار دهد.

تحقیقات نشان می‌دهد که چای هیبیسکوس سلامت کبد را بهبود می‌بخشد و به عملکرد موثر آن کمک می‌کند.

در یک مطالعه کوچک که روی 19 فرد دارای اضافه وزن انجام شد، مصرف عصاره هیبیسکوس به مدت 12 هفته با بهبود استئاتوز کبدی همراه بود. استئاتوز کبدی وضعیتی است که با تجمع چربی در کبد مشخص می‌شود و ممکن است به نارسایی کبد منجر شود.

در مطالعات حیوانی مشاهده شده است که عصاره هیبیسکوس می‌تواند نشانگرهای آسیب کبدی را کاهش دهد و به درمان کبد چرب کمک کند. با این حال، برای نتیجه‌گیری قطعی باید تحقیقات بیشتری روی چای هیبیسکوس انجام شود.

6. فواید چای ترش برای حفظ تعادل هورمون‌ها

درمان سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یکی از کاربردهای مهم چای هیبیسکوس در طب سنتی مکزیک است. PMS شامل گروهی از علائم مختلف است که قبل از شروع پریود رخ می‌دهند. علاوه بر این، بعضی از مردم از هیبیسکوس برای کاهش علائم یائسگی استفاده می‌کنند.

در مورد تاثیر هیبیسکوس روی هورمون‌ها تحقیقات کافی وجود ندارد. با این حال، اثرات این نوشیدنی را می‌توان به فیتواستروژن‌های موجود در آن نسبت داد. این‌ها مواد شیمیایی‌ای هستند که در بدن مانند استروژن عمل می‌کنند.

7. خواص چای ترش برای پوست

وقتی در مورد خواص چای ترش برای لاغری و سلامتی صحبت می‌شود، نباید از تاثیر آن روی پوست غافل شد. چون خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و از تخریب کلاژن و الاستین (پروتئین‌های پوست) جلوگیری می‌کند. در نتیجه، احتمال پیری زودرس پوست را کاهش می‌دهد و به حفظ جوانی و شادابی آن کمک می‌‎کند.

8.  پیشگیری از سرطان با مصرف چای ترش

هیبیسکوس سرشار از پلی‌فنول است، یعنی ترکیبات مفیدی که خواص ضدسرطانی قوی دارند. تحقیقات انجام شده در لوله آزمایش نشان می‌دهد که عصاره هیبیسکوس از گسترش سرطان‌های مختلف از جمله سرطان دهان، پروستات، سینه، معده و پوست جلوگیری می‌کند.

به یاد داشته باشید که این مطالعات در لوله آزمایش و با استفاده از مقادیر زیادی عصاره هیبیسکوس انجام شده‌اند. بنابراین برای درک بهتر این موضوع به تحقیق روی انسان نیاز است.

9. خواص چای ترش برای غلظت خون

کم‌آبی بدن یکی از دلایل غلظت خون است. چای هیبیسکوس به تامین بخشی از آب مورد نیاز بدن کمک می‌کند و از این طریق غلظت خون را کاهش می‌دهد.

10. چای ترش و کاهش رشد باکتری‌ها

باکتری‌ها میکروارگانیسم‌های تک سلولی هستند که می‌توانند به عفونت‌های مختلف مانند برونشیت، ذات‌الریه و عفونت‌های مجاری ادراری منجر شوند.

در بعضی از مطالعات که در لوله آزمایش انجام شده‌اند، عصاره هیبیسکوس توانسته است با عفونت‌های باکتریایی مبارزه کند. برای مثال، در یک مطالعه مشاهده شد که عصاره این گیاه قادر است فعالیت باکتری E. coli را مهار کند. باکتری E. coli علائمی مانند کرامپ و اسهال ایجاد می‌کند.

با این حال، در مطالعات انسانی به اثرات ضدباکتریایی چای هیبیسکوس پرداخته نشده است. بنابراین هنوز مشخص نیست که آیا این گیاه در انسان هم همین اثرات را دارد یا خیر.

 

طرز تهیه چای ترش برای لاغری

چای هیبیسکوس علاوه بر فواید زیادی که برای سلامتی دارد، خوش‌طعم است و به راحتی در خانه آماده می‌شود. کافی است گل‌های خشک شده هیبیسکوس را به قوری اضافه کنید و روی آن‌ها آب جوش بریزید. بگذارید پنج دقیقه دم بکشد و سپس آن را از صافی رد کنید.

شما به منظور بهره‌مندی از خواص چای ترش برای لاغری و سلامتی می‌توانید این نوشیدنی را به صورت گرم یا سرد مصرف کنید. اگر طعم چای ترش را به تنهایی دوست ندارید، داخل آن کمی عسل بریزید.

1. طرز تهیه چای ترش و دارچین

یک قاشق چای‌خوری چای ترش و یک عدد چوب دارچین را با یک لیوان آب جوش مخلوط کنید و اجازه دهید پنج دقیقه دم بکشند. سپس آن‌ها را از صافی رد کنید.

2. طرز تهیه چای ترش و زنجبیل

برای تهیه این نوشیدنی به یک قاشق چای‌خوری چای ترش، یک تکه زنجبیل تازه و یک عدد هل نیاز دارید. به این مواد یک لیوان آب جوش اضافه کنید و بگذارید پنج دقیقه دم بکشند. سپس آن‌ها را صاف کرده و نوش جان کنید.

3. طرز تهیه چای ترش سرد

یک قاشق چای‌خوری چای ترش را با یک لیوان آب جوش دم کرده و از صافی رد کنید. یک قاشق مرباخوری عسل بریزید و صبر کنید چای خنک شود. سپس یخ اضافه کنید و آن را داخل یخچال بگذارید تا خنک‌تر شود.

 

نکات مهم در مصرف چای ترش

حد مجاز مصرف چای ترش به عوامل زیادی از جمله وضعیت سلامتی شما بستگی دارد. در یک تحقیق مشاهده شد که مصرف 2 تا سه لیوان چای ترش در روز برای کنترل فشار خون بالا مفید است. با این حال، این موضوع در هیچ مطالعه‌ای روی جمعیت عمومی بررسی نشده است.

در حال حاضر، دستورالعمل مشخصی در مورد زمان نوشیدن چای ترش وجود ندارد. بعضی از افراد مصرف این نوشیدنی را در ساعات ابتدایی روز برای افزایش متابولیسم و استفاده از آن را قبل از خواب برای ایجاد آرامش مناسب می‌دانند.

شما می‌توانید در هر زمان از روز که می‌خواهید از چای ترش استفاده کنید. با این حال، اگر احساس کردید نوشیدن چای باعث مختل شدن خواب شما می‌شود، از مصرف آن در ساعات پایانی روز بپرهیزید.

 

عوارض مصرف زیاد چای ترش

اکنون که با خواص چای ترش برای لاغری و سلامتی آشنا شدید، لازم است در مورد عوارض احتمالی آن هم اطلاعات کسب کنید. از مضرات چای ترش می‌توان موارد زیر اشاره کرد:

• باعث ناراحتی معده یا تولید گاز ‌می‌شود.
• در بعضی از افراد به بروز واکنش‌های آلرژیک منجر می‌شود.
• با بعضی از داروها از جمله استامینوفن، هیدروکلروتیازید و داروهای هورمونی مثل قرص‌های ضدبارداری تداخل دارد.
• ممکن است فشار خون را بیش از حد کاهش دهد. بنابراین کسانی که همیشه فشار خون پایینی دارند باید بااحتیاط از آن استفاده کنند.
• مصرف عصاره هیبیسکوس در مقادیر زیاد ممکن است به کبد آسیب برساند و باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شود.

اطلاعات کافی در مورد تاثیر چای هیبیسکوس روی زنان باردار یا شیرده وجود ندارد. بنابراین بهتر است این افراد قبل از مصرف چای ترش با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنند.

 

سوالات متداول درباره خواص چای ترش

در این بخش به چند سوال رایج درباره خواص چای ترش برای لاغری و سلامتی پاسخ می‌دهیم.

1. طبع چای ترش سرد است یا گرم؟

طبع این نوشیدنی سرد و خشک است.

2. آیا چای ترش برای لاغری مفید است؟

بله. تحقیقات در مورد خواص چای ترش برای لاغری نشان می‌دهد که این نوشیدنی به چربی‌سوزی کمک می‌کند.

3. مقدار مصرف چای ترش در روز چقدر باشد؟

مصرف 2 تا سه لیوان چای ترش در روز برای بیشتر افراد بی‌خطر است. اما بهتر است درباره این موضوع با متخصص تغذیه مشورت کنید.

4. بهترین زمان مصرف چای ترش چه زمانی ا‌ست؟

زمان مشخصی برای مصرف این نوشیدنی تعیین نشده است. توصیه می‌شود زمان‌های مختلف را امتحان کنید تا ببینید کدام زمان‌بندی بیشترین تاثیر را روی شما دارد.

چای ترش نوعی چای گیاهی است که فواید زیادی برای سلامتی دارد و به کاهش وزن، بهبود سلامت قلب و کبد و حتی کاهش رشد سلول‌های سرطانی و باکتری‌ها کمک می‌کند.

با این حال، بیشتر تحقیقات فعلی محدود به مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی هستند و از مقادیر زیادی عصاره هیبیسکوس استفاده کرده‌اند. بنابراین برای اینکه مشخص شود چای هیبیسکوس چه تاثیری روی انسان دارد باید مطالعات بیشتری انجام شود.

اگر می‌خواهید از خواص چای ترش برای لاغری یا بهبود سلامتی بهره ببرید، با متخصص تغذیه مشورت کنید. چون ممکن است این نوشیدنی برای شما مناسب نباشد یا باعث بدتر شدن وضعیت شما شود.

منابع: healthline, medicalnewstoday