خواص روغن علف لیمو؛ از درمان شوره سر تا کاهش اضطراب

از خواص روغن علف لیمو به صورت موضعی برای از بین بردن باکتری‌ها و کاهش درد و به شکل خوراکی برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش استفاده می‌شود. این روغن را می‌توان برای ایجاد رایحه دلپذیر در لوازم آرایشی-بهداشتی و خوشبوکننده‌های خانگی هم به‌کار برد.

ترکیبات موجود در روغن علف لیمو خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدعفونی‌کنندگی دارند و حتی برای دور کردن حشرات مفیدند. با ما تا انتهای این مقاله از مجله سلامتی چنگال همراه باشید تا با خواص درمانی روغن علف لیمو بیشتر آشنا شوید.

روغن علف لیمو چیست؟

علف لیمو یک گیاه دارویی به ارتفاع 6 فوت (183 سانتی‌متر) ارتفاع و عرض چهار فوت (122 سانتی‌متر) است و بومی مناطق گرم و استوایی مانند هند، آسیای جنوب ‌شرقی و اقیانوسیه محسوب می‌شود.

علف لیمو نه نتها در آشپزی آسیایی جایگاه ویژه‌ای دارد، بلکه در هند به عنوان گیاه دارویی استفاده می‌شود. در کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی هم بیشتر برای تهیه دمنوش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روغن علف لیمو یک روغن گیاهی معطر است که از برگ‌ها و ساقه‌های علف لیمو به دست می‌آید. این روغن اثر انرژی‌بخش، آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده دارد و در طب سنتی و آروماتراپی (رایحه‌درمانی) برای اهداف مختلف استفاده می‌شود.

ترکیبات شیمیایی روغن علف لیمو بسته به منطقه جغرافیایی متفاوت است؛ اما معمولا شامل ترپن‌های هیدروکربنی، الکل‌، کتون‌، استر و آلدهید می‌شود. ترکیب اصلی این روغن هم سیترال است که حدود 70 تا 80 درصد آن را تشکیل می‌دهد.

روغن علف لیمو منبع غنی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است، از جمله:

• ویتامین A
• ویتامین‌های گروه B شامل B6 ،B5 ،B3 ،B2 ،B1 و B9
• ویتامین C
• منیزیم
• فسفر
• منگنز
• مس
• پتاسیم
• کلسیم
• روی
• آهن

مزایا و خواص روغن علف لیمو

بررسی مقاله وب‌سایت draxe نشان می‌دهد که روغن علف لیمو کاربردها و فواید زیادی دارد. به عنوان مثال:

1. خوشبوکننده و پاک‌کننده طبیعی است

از روغن علف لیمو می‌توان به عنوان یک خوشبوکننده طبیعی و ایمن برای فضاهای داخلی استفاده کرد. کافی ا‌ست چند قطره از این روغن را به آب اضافه کرده و به صورت اسپری استفاده کنید یا آن را در دستگاه بخور یا دیفیوزر (پخش‌کننده رایحه) بریزید.

با ترکیب کردن روغن علف لیمو با سایر اسانس‌های روغنی مانند اسطوخودوس یا روغن درخت چای می‌توانید رایحه‌ طبیعی دلخواه خود را بسازید.

استفاده از این روغن برای نظافت هم ایده خوبی به نظر می‌رسد. چرا که علاوه بر خوشبو کردن محیط، خاصیت ضدعفونی‌کنندگی دارد و به پاکیزگی خانه کمک می‌کند.

2. دفع‌کننده حشرات است

روغن علف لیمو به دلیل داشتن سیترال و ژرانیول یک گزینه عالی برای دفع حشرات از جمله پشه و مورچه محسوب می‌شود. شما حتی می‌توانید از آن برای از بین بردن کک هم استفاده کنید.

3. اضطراب را کاهش می‌دهد

از خواص روغن علف لیمو برای افسردگی و اضطراب استفاده می‌شود. چون بوی ملایم و آرامش‌بخش آن می‌تواند استرس و تنش‌های روحی را به حداقل برساند.

در یک مطالعه، شرکت‌کنندگانی که در شرایط اضطراب‌زا قرار داشتند و رایحه سه یا 6‌ قطره روغن علف لیمو را استشمام کردند، بلافاصله کاهش چشمگیری را در میزان اضطراب و تنش روانی نشان دادند.

برای کاهش استرس می‌توانید از روغن علف لیمو برای تهیه روغن ماساژ استفاده کنید یا آن را به لوسیون بدن خود بیفزایید. نوشیدن یک لیوان دمنوش علف لیمو قبل از خواب هم می‌تواند یک گزینه عالی برای آرامش شبانه باشد.

4. باعث شل شدن عضلات می‌شود

اگر از درد یا اسپاسم عضلانی شکایت دارید، می‌توانید از خواص روغن علف لیمو برای تسکین این علائم بهره ببرید. این روغن نه تنها درد و گرفتگی عضلات را از بین می‌برد، بلکه به بهبود گردش خون کمک می‌کند.

برای بهره‌مندی از این خواص باید روغن علف لیمو را بعد از رقیق کردن روی نواحی دردناک بدن ماساژ دهید یا از آن برای حمام پا استفاده کنید.

5. ضدقارچ است و به سم‌زدایی کمک می‌کند

روغن یا دمنوش علف لیمو در بعضی از کشورها به عنوان یک ماده‌ سم‌زدا استفاده می‌شود. از آنجا که روغن علف لیمو خاصیت ادرارآور دارد، مصرف آن می‌تواند به دفع سموم مضر بدن کمک کند و باعث پاکسازی دستگاه گوارش، کبد، کلیه‌، مثانه و لوزالمعده شود.

علاوه بر این، محققان متوجه شده‌اند که روغن علف لیمو روی عفونت‌های قارچی به‌خصوص گونه کاندیدا آلبیکنس موثر است و به درمان آن‌ها کمک می‌کند. کاندیدا نوعی قارچ است که می‌تواند پوست، ناحیه تناسلی، گلو، دهان و حتی خون را درگیر کند.

6. از سلامت معده محافظت می‌کند

قرن‌ها است که مردم به طور سنتی از علف لیمو برای درمان ناراحتی‌های معده، گاستریت (ورم معده) و زخم‌های گوارشی استفاده می‌کنند.

محققان با بررسی خواص روغن علف لیمو متوجه شده‌اند که این ماده می‌تواند از معده حیوانات آزمایشگاهی در برابر آسیب‌های گوارشی ناشی از اتانول و آسپرین محافظت کند.

سایر مطالعات حیوانی هم نشان داده‌اند که روغن علف لیمو برای بهبود زخم معده مفید است. اگر از این مشکل گوارشی رنج می‌برید، مقاله «برای زخم معده چی بخوریم چی نخوریم» را بخوانید.

7. سردرد را تسکین می‌دهد

روغن علف لیمو اغلب برای کاهش سردرد توصیه می‌شود. چرا که اثرات آرام‌بخش و تسکین‌دهنده‌ آن می‌تواند به کاهش فشار یا تنشی که منجر به سردرد شده است، کمک کند.

برای این منظور باید چند قطره از روغن رقیق‌ شده را روی شقیقه‌های خود ماساژ دهید و هم‌زمان رایحه‌ آرامش‌بخش آن را استشمام کنید.

8. باکتری‌ها را از بین می‌برد

از بین بردن باکتری‌ها هم یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید در فهرست خواص روغن علف لیمو قرار داد. بر اساس تحقیقات، این روغن اثرات ضدمیکروبی و ضدباکتریایی دارد و می‌تواند با باکتری استافیلوکوک (عامل عفونت‌های پوستی) مبارزه کند.

به نظر می‌رسد که سیترال و لیمونن موجود در روغن علف لیمو توانایی از بین بردن باکتری‌ها و قارچ‌ها یا جلوگیری از رشد آن‌ها را دارند.

9. تب‌بر است

روغن علف لیمو به لطف خاصیت خنک‌کنندگی خود از یک سابقه طولانی برای کاهش تب برخوردار است. این روغن ترکیباتی دارد که می‌توانند تب را کاهش دهند و درد و التهاب را برطرف کنند.

10. برای رفع مشکلات روده مفید است

خواص روغن علف لیمو فقط مختص معده نیست، بلکه شامل روده هم می‌شود. این روغن خاصیت ضدالتهاب دارد و در تحقیقات انجام شده روی موش‌های آزمایشگاهی توانسته است اسهال ناشی از روغن کرچک را کاهش دهد.

علاوه بر این، روغن علف لیمو با بهبود میکروبیوم روده در حفظ سلامت دستگاه گوارش نقش کلیدی ایفا کند.

11. تقویت‌کننده سیستم ایمنی است

روغن علف لیمو می‌تواند با خواص ضدمیکروبی و درمانی خود به تقویت سیستم ایمنی کمک کند. تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که این روغن میزان سیتوکین‌های التهابی را در بدن کاهش می‌دهد.

استفاده از روغن علف لیمو همچنین می‌تواند به بهبود واکنش‌های ایمنی و افزایش مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها منجر شود.

12. خاصیت ضدالتهابی دارد

استفاده از روغن علف لیمو به صورت موضعی یا خوراکی برای کاهش التهاب مفید است. این موضوع از این جهت حائز اهمیت است که التهاب عامل اصلی بسیاری از بیماری‌ها محسوب می‌شود.

13. از خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی برخوردار است

تحقیقات نشان داده‌اند که روغن علف لیمو فعالیت آنتی‌اکسیدانی دارد و به همین دلیل قادر است با رادیکال‌های آزاد مبارزه کند و احتمال بیماری را کاهش دهد.

در یک مطالعه مشاهده شد که سیترال به عنوان یکی از ترکیبات اصلی روغن علف لیمو می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی سینه را مهار کند که بخشی از این اثر به خاصیت آنتی‌اکسیدانی نسبت داده می‌شود.

14. کلسترول خون را کاهش می‌دهد

بعضی از افراد از خواص روغن علف لیمو برای درمان چربی خون بالا استفاده می‌کنند. چند تحقیق علمی هم برای حمایت از اثرات مثبت این روغن وجود دارد.

برای مثال، محققان به موش‌های آزمایشگاهی به مدت 21 روز مقادیر متفاوتی روغن علف لیمو (یک، 10 و 100 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) دادند. در انتها، در گروهی که بالاترین دوز را دریافت کرده بودند، سطح کلسترول خون به ‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت.

15. به تنظیم قند خون کمک می‌کند

روغن علف لیمو در مطالعات حیوانی توانسته است سطح قند خون را کاهش دهد. با این حال، برای اضافه شدن به برنامه درمانی دیابت در انسان‌ها باید بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد.

16. برای سلامت دهان و دندان مفید است

از خواص روغن علف لیمو برای دندان و لثه هم استفاده می‌شود. این روغن با از بین بردن باکتری‌های مضر از بیماری‌های لثه و دندان پیشگیری می‌کند. همچنین التهاب دهان را کاهش می‌دهد و باعث خوشبو شدن آن می‌شود.

17. درد ناشی از آرتریت را کاهش می‌دهد

سیترال موجود در روغن علف لیمو با کاهش التهاب باعث تسکین درد می‌شود. در یک مطالعه روی 30 شرکت‌کننده مبتلا به به روماتیسم، 30 روز استفاده موضعی از این روغن با کاهش درد همراه بود.

خواص روغن علف لیمو برای پوست و مو

در سال‌های اخیر، استفاده از روغن‌های گیاهی برای حفظ سلامت و زیبایی پوست و مو طرفداران زیادی پیدا کرده است. روغن علف لیمو هم از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه فواید آن را بررسی می‌کنیم.

1. فواید روغن علف لیمو برای پوست

روغن علف لیمو به دلایل زیر می‌تواند جایگاه ویژه‌ای در روتین مراقبت از پوست داشته باشد:

• محققان تاثیر روغن علف لیمو را روی سلول‌های ملتهب پوست انسان بررسی کرده و متوجه شده‌اند که این روغن برای بیماری‌های التهابی پوست مفید است.
• روغن علف لیمو یک منبع طبیعی و ارزان‌قیمت از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی است و یک جایگزین مناسب برای ترکیبات شیمیایی به‌کاررفته در محصولات آرایشی-بهداشتی محسوب می‌شود.
• روغن علف لیمو باعث ضدعفونی منافذ پوست می‌شود، مثل تونر عمل می‌کند و برای تقویت بافت پوست مفید است.

2. خواص روغن علف لیمو برای مو

روغن علف لیمو می‌تواند فولیکول‌های مو را تقویت کند. اگر از ریزش مو یا خارش و تحریک پوست سر شکایت دارید، چند قطره از این روغن را به مدت 2 دقیقه روی پوست سر خود ماساژ دهید و سپس آن را بشویید.

این روغن همچنین خاصیت ضدشوره دارد و حتی می‌تواند جلوی رشد مخمری که عامل شوره سر است را بگیرد.

خطرات و عوارض روغن علف لیمو

اگرچه از خواص روغن علف لیمو در حوزه‌های مختلف استفاده می‌شود، اما این ماده خطرات و عوارضی هم دارد که باید از آن‌ها آگاه باشید. این عوارض عبارتند از:

• حساسیت پوستی: اگر پوست حساسی دارید و از روغن به طور موضعی استفاده کنید، ممکن است عوارض جانبی مانند کهیر یا احساس سوزش را تجربه کنید. با انجام پچ تست و رقیق کردن روغن علف لیمو با روغن حامل می‌توانید از بروز این مشکلات جلوگیری کنید.
• مشکلات مرتبط با بارداری و شیردهی: از آنجا که روغن علف لیمو ممکن است باعث تحریک خونریزی قاعدگی شود، زنان باردار نباید از آن استفاده کنند. مصرف این روغن برای دوران شیردهی هم توصیه نمی‌شود.
• تشدید بیماری یا تداخل با داروها: اگر بیماری خاصی دارید یا دارو مصرف می‌کنید، قبل از امتحان کردن روغن علف لیمو به‌ویژه به‌ صورت خوراکی با پزشک مشورت کنید.
• مشکلات ریوی: بعضی از افراد پس از استنشاق روغن علف لیمو با مشکلات ریوی مواجه می‌شوند. به یاد داشته باشید که مقدار کمی از این روغن برای استفاده در دیفیوز یا دستگاه بخور کافی است.

نحوه استفاده از روغن علف لیمو

برای اینکه از خواص روغن علف لیمو بهره بیشتری ببرید، باید نحوه استفاده از آن را بدانید. روش‌های مختلفی برای استفاده از این روغن وجود دارد که عبارتند از:

1. آروماتراپی

اگر می‌خواهید رایحه آرام‌بخش روغن علف لیمو را استشمام کنید، چند قطره از آن را داخل دستگاه بخور یا دیفیوزر بریزید.

2. استفاده موضعی

برای استفاده موضعی باید همیشه روغن علف لیمو را با روغن حامل مانند روغن نارگیل به نسبت 1:1 رقیق کنید.

از آنجا که این روغن بسیار قوی است و ممکن است در بعضی از افراد واکنش پوستی ایجاد کند، انجام پچ تست قبل از قرار دادن آن روی روی صورت، گردن یا قفسه سینه ضروری است.

پچ تست به شما کمک می‌کند واکنش پوست‌تان را به روغن علف لیمو بررسی کنید. برای انجام این تست باید مقدار کمی از روغن رقیق شده را روی بخش کوچکی از پوست (برای مثال، بخش داخلی آرنج) بمالید.

اگر در طول 24 ساعت هیچ نشانه‌ای از ناراحتی مانند قرمزی، تاول یا تحریک مشاهده نکردید، می‌توانید از روغن علف لیمو بدون هیچ مشکلی استفاده کنید.

3. مصرف خوراکی

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) روغن خالص علف لیمو را برای مصرف خوراکی ایمن می‌داند. اما این موضوع فقط به مواردی محدود می‌شود که از برندهای باکیفیت و محصولاتی که برای مصرف خوراکی تولید شده‌اند استفاده کنید.

روغن خود را از فروشندگان معتبر بخرید و برچسب مواد تشکیل‌دهنده آن را به دقت بخوانید. شما می‌توانید یک قطره روغن علف لیمو را به آب اضافه کنید یا آن را داخل اسموتی بریزید.

---

بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که روغن علف لیمو خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدمیکروبی دارد. با این حال، برای اینکه استفاده از این روغن برای پیشگیری یا درمان بیماری‌ها توصیه شود، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

تا زمانی که عوارض و خواص روغن علف لیمو به طور کامل مشخص نشده است، باید از آن تحت نظر پزشک استفاده کنید.