خوراکی‌‌های مفید برای استخوان؛ برای تقویت استخوان چه بخوریم؟

آیا می‌توانید چند خوراکی مفید برای استخوان نام ببرید؟ آیا می‌دانید برای داشتن استخوان‌های قوی باید مصرف کدام مواد مغذی را در اولویت قرار دهید؟ چقدر با غذاهای مضر برای استخوان آشنا هستید؟

استخوان‌ها به عنوان بخش اصلی ساختمان بدن نه تنها به حرکت کردن و ایستادن شما کمک می‌کنند، بلکه در محافظت از اندام‌های داخلی نقش اساسی دارند. از این‌رو مهم است که با مصرف غذاهای مغذی از کاهش تراکم استخوان و بیماری‌های مرتبط با آن پیشگیری کنید.

در این مقاله به معرفی خوراکی‌های مفیدی می‌پردازیم که علاوه بر تامین نیازهای ضروری بدن، به حفظ سلامت استخوان‌ها و بهبود کیفیت زندگی شما کمک می‌کنند. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

اهمیت تغذیه مناسب برای سلامت استخوان‌ها

با ورود به دوران میانسالی، استخوان‌ها به تدریج ضعیف‌تر می‌شوند و بخشی از مواد معدنی خود را از دست می‌دهند. از این‌رو مهم است که در این سنین از غذاهای سالم برای افزایش استحکام استخوان‌ها استفاده کنید.

حتی کودکان در حال رشد هم باید مواد مغذی استخوان‌ساز را به مقدار کافی مصرف کنند. چون در غیر این صورت، رشدشان مختل می‌شود و در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف قرار می‌گیرند.

1. اهمیت تغذیه استخوان‌ساز برای کودکان و جوانان

کودکان برای شکل‌گیری درست استخوان‌ها و رشد مناسب به کلسیم، ویتامین D و سایر مواد مغذی استخوان‌ساز نیاز دارند. به‌علاوه، دریافت کافی این مواد مغذی در دوران کودکی از بروز مشکلات استخوانی در سنین بالاتر پیشگیری می‌کند.

استخوان‌ها به طور مداوم در حال تغییر هستند؛ به این معنی که بدن به طور پیوسته استخوان‌های قدیمی را تجزیه می‌کند و به جای آن‌ها استخوان‌های جدید می‌سازد.

وقتی در دوران کودکی و جوانی به‌سر می‌برید، سرعت تشکیل استخوان‌های جدید از سرعت تجزیه استخوان‌ها قدیمی بیشتر است و توده استخوانی شما افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، توده استخوان در حدود 30 سالگی به اوج خود می‌رسد.

اما بعد از آن به تدریج توده استخوانی خود را از دست می‌دهید. خطر ابتلا به پوکی استخوان (وضعیتی که باعث ضعیف شدن استخوان‌ها می‌شود) تا حد زیادی به میزان توده استخوانی شما در 30 سالگی بستگی دارد. هر چقدر در این سن توده استخوانی بیشتری داشته باشید، کمتر از دیگران مستعد ابتلا به پوکی استخوان هستید.

2. چرا زنان باید خوراکی‌ مفید برای استخوان بخورند؟

زنان در طول زندگی خود به دلایل مختلف بیشتر از مردان در معرض خطر مشکلات استخوانی هستند. برای مثال:

• استخوان‌های زنان کوچک و سبک‌ بوده و به همین دلیل مستعد شکستگی است.
• یائسگی هورمون‌های محافظ استخوان را کاهش می‌دهد. به گفته متخصصان، زنان در 10 سال اول یائسگی به دلیل کاهش استروژن تقریبا یک‌چهارم توده استخوانی خود را از دست می‌دهند.
• در دوران بارداری و شیردهی، بدن به مواد مغذی بیشتری نیاز دارد. اگر زنان در این دوران تغذیه مناسب نداشته باشند، بدن کلسیم مورد نیاز را از استخوان‌ها برداشت می‌کند که این امر به ضعیف شدن استخوان‌های مادر منجر می‌شود.
• زنان بیشتر از مردان عمر می‌کنند. هر چقدر سن بالاتر می‌رود، توده استخوانی کمتر و خطر شکستگی بیشتر می‌شود.

 

مواد مغذی ضروری برای استحکام استخوان‌ها

مواد مغذی زیر در ساخت، نگهداری و تقویت استخوان‌ها نقش اساسی دارند:

1. کلسیم

وقتی از بهترین خوراکی مفید برای استخوان صحبت به میان می‌آید، غذاهای غنی از کلسیم اولین موردی است که باید به آن اشاره کرد. چون کلسیم یکی از اجزای اصلی استخوان محسوب می‌شود.

بدن نمی‌تواند به تنهایی کلسیم مورد نیاز خود را بسازد. بنابراین شما باید این ماده مغذی ضروری را با خوردن غذا یا مصرف مکمل تامین کنید.

اگر کلسیم کافی در جریان خون وجود نداشته باشد، بدن برای رفع نیازهای خود به استخوان‌ها حمله می‌کند و باعث ضعیف شدن آن‌ها می‌شود.

در این شرایط، غده پاراتیروئید به سلول‌هایی به نام استئوکلاست‌ پیام می‌فرستد که استخوان‌ها را تخریب کنند و کلسیم موجود در آن‌ها را به داخل جریان خون بفرستند. در نتیجه، سطح کلسیم خون در محدوده نرمال حفظ می‌شود، اما استخوان‌ها آسیب می‌بینند.

2. ویتامین D

ویتامین D برای بسیاری از بخش‌های بدن به ویژه استخوان‌ها ضروری است. این ویتامین به بدن کمک می‌کند که کلسیم را در روده جذب کند و سطح کلسیم و فسفر خون را در محدوده نرمال نگه دارد.

وقتی نور خورشید به پوست می‌تابد، بدن ویتامین D می‌سازد. با این حال، ذکر این نکته ضروری است که تماس طولانی‌مدت با نور آفتاب خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.

شما می‌توانید بخشی از ویتامین D مورد نیاز خود را از غذاها دریافت کنید. اما باید بدانید که این ماده مغذی مهم در غذاهای کمی یافت می‌شود.

راه آسان‌تر و ایمن‌تر برای دریافت ویتامین D مصرف مکمل است. بیشتر افراد به خصوص سالمندان برای حفظ سلامتی به مکمل ویتامین D نیاز دارند. البته این کار باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه انجام شود. چون زیاده‌روی در دریافت ویتامین D با عوارض جدی همراه است.

3. فسفر

فسفر هم یکی از اجزای اصلی استخوان‌ها است، به طوری که همراه با کلسیم به تقویت ساختار استخوان‌ها و افزایش تراکم آن‌ها کمک می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که دریافت کافی این ماده معدنی مهم با کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان مرتبط است.

4. منیزیم

50 تا 60 درصد منیزیم بدن در استخوان‌ها یافت می‌شود. از سوی دیگر، منیزیم به تنظیم سطح کلسیم و ویتامین D که هر دو برای سلامت استخوان ضروری هستند، کمک می‌کند. بنابراین دریافت ناکافی این ماده معدنی باعث ضعیف شدن استخوان‌ها می‌شود و خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.

5. ویتامین K

غذاهای غنی از ویتامین K را هم باید در فهرست بهترین خوراکی مفید برای استخوان قرار داد. چون دریافت ناکافی این ویتامین با پوکی استخوان مرتبط است.

چند مطالعه مختلف نشان داده‌اند که ویتامین K از سلامت استخوان‌ها محافظت می‌کند، تراکم استخوان را بهبود می‌بخشد و خطر شکستگی را کاهش می‌دهد.

6. پروتئین

پروتئین‌ به حفظ ساختار سلول‌ها کمک می‌کند. همچنین در ساخت و ترمیم پوست، عضلات و استخوان‌ها نقش دارد. این ماده مغذی مهم مانند داربستی است که کلسیم و فسفر موجود در استخوان روی آن‌ رسوب می‌کنند.

 

چند نوع خوراکی مفید برای استخوان

غذاها و گیاهان دارویی زیادی برای تقویت استخوان‌ها وجود دارد. در ادامه چند مورد از آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

بهترین غذاها برای سلامت استخوان

اگر می‌خواهید استخوان‌های سالمی داشته باشید، توصیه می‌کنیم از مصرف غذاهای زیر غافل نشوید:

1. ماست

خوردن یک کاسه ماست در روز می‌تواند تقریبا یک‌سوم نیاز روزانه شما به کلسیم را تامین کند. این ماده غذایی مفید همچنین حاوی پروتئین است که به ساخت و ترمیم بافت‌های استخوانی کمک می‌کند.

شواهد بیانگر آن است که مصرف منظم ماست توده استخوانی را حفظ می‌کند و خطر شکستگی و پوکی استخوان را کاهش می‌دهد.

2. شیر

شیر منبع خوب مواد مغذی استخوان‌ساز از جمله پروتئین، کلسیم و فسفر است. همچنین بعضی از انواع آن ممکن است با ویتامین D غنی شده باشند.

با خوردن سه لیوان شیر در روز می‌توانید بخش زیادی از نیاز روزانه بدن‌تان به کلسیم را تامین کنید. اگر خوردن شیر ساده را دوست ندارید، آن را به صورت میلک شیک مصرف کنید که یک نوع معجون تقویت استخوان محسوب می‌شود.

3. پنیر

پنیر هم مانند ماست و شیر منبع خوب پروتئین، کلسیم و فسفر به شمار می‌رود. بنابراین مصرف متعادل آن به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متنوع و سالم می‌تواند به حفظ سلامت استخوان‌ها و تقویت آن‌ها کمک کند.

فقط به یاد داشته باشید که در مصرف پنیر باید حد تعادل را رعایت کنید. چون بعضی از انواع آن ممکن است حاوی مقادیر زیادی چربی و نمک باشند.

4. ماهی‌های چرب

همان‌طور که گفته شد، رژیم غذایی به تنهایی نمی‌تواند ویتامین D مورد نیاز بدن را فراهم کند. با این حال، ماهی‌های چرب مثل سالمون از منابع خوب این ویتامین به شمار می‌روند.

ویتامین D که به آن ویتامین آفتاب هم می‌گویند، محلول در چربی است و در رشد و بازسازی استخوان‌ها نقش کلیدی دارد. چون یکی از مهم‌ترین وظایف آن، کمک به جذب کلسیم در روده است.

5. اسفناج

از اسفناج هم می‌توان به عنوان یک خوراکی مفید برای استخوان نام برد. چون حاوی مواد مغذی مهمی مثل منیزیم و ویتامین K است. این مواد مغذی باعث قوی‌تر شدن استخوان‌ها می‌شوند و خطر شکستگی را کاهش می‌دهند.

6. سبزیجات چلیپایی

سبزیجات چلیپایی مثل کلم بروکلی و کلم کیل منبع خوب ویتامین K هستند، ماده مغذی مهمی که به ساخت استخوان‌های سالم کمک می‌کند و با کاهش خطر پوکی استخوان مرتبط است.

همچنین سبزیجات چلیپایی به دلیل داشتن کلسیم می‌توانند از سلامت استخوان‌ها حمایت کنند. البته باید بدانید که کلسیم موجود در غذاهای گیاهی به خوبی کلسیم لبنیات جذب بدن نمی‌شود.

7. انواع لوبیا

انواع لوبیا از جمله لوبیا سیاه، لوبیا چیتی و لوبیا چشم‌بلبلی مقداری مواد مغذی استخوان‌ساز مثل کلسیم، منیزیم و فسفر در اختیار بدن قرار می‌دهند. به همین دلیل، می‌توان نام آن‌ها را در فهرست بهترین خوراکی مفید برای استخوان قرار داد.

لوبیاها دارای فیبر و پروتئین بالایی هستند و به ویژه برای افراد گیاه‌خوار گزینه مناسبی محسوب می‌شوند. کسانی که به دلیل گیاه‌خوار بودن از مصرف لبنیات خودداری می‌کنند، باید از سایر غذاهای استخوان‌ساز مثل لوبیا استفاده کنند. همچنین لازم است از متخصص تغذیه بپرسند که آیا به مکمل کلسیم یا سایر مواد مغذی نیاز دارند یا خیر.

8. محصولات حاوی سویا

سویا و محصولات حاوی آن مثل توفو، لوبیای سویا و شیر سویا از سایر غذاهایی هستند که به افزایش استحکام استخوان‌ها کمک می‌کنند.

تولیدکنندگان معمولا شیر سویا را با کلسیم غنی می‌کنند. این محصول برای افراد گیاه‌خوار یا کسانی که نمی‌توانند شیر گاو مصرف کنند، گزینه ایده‌آلی محسوب می‌شود.

9. مغزیجات

بادام و سایر مغزیجات حاوی مقداری کلسیم هستند. همچنین فسفر و منیزیم مورد نیاز برای حفظ سلامت استخوان‌ها را تامین می‌کنند. البته به دلیل داشتن چربی و کالری بالا نباید در مقادیر زیاد مصرف شوند.

10. دانه‌ها

دانه‌ها مثل دانه چیا، دانه بزرک، دانه کنجد و تخمه کدو حلوایی از بهترین مواردی هستند که می‌توانید در رژیم غذایی خود بگنجانید. چون بخشی از نیاز بدن به کلسیم، فسفر و منیزیم را تامین می‌کنند. البته این مواد غذایی هم مثل مغزیجات کالری زیادی دارند و باید در حد تعادل مصرف شوند.

11. غذاهای غنی ‌شده

از غذاهای غنی شده با کلسیم هم می‌توان به عنوان یک نوع خوراکی مفید برای استخوان نام برد. امروزه بسیاری از تولیدکنندگان مواد غذایی این ماده معدنی مهم را به بعضی از محصولات خود از جمله غلات یا آب پرتقال اضافه می‌کنند.

محصولات لبنی مثل شیر و ماست بهترین منبع کلسیم هستند. اما اگر قادر به خوردن آن‌ها نیستند، به سراغ غذاهای غنی شده با کلسیم و ویتامین D بروید یا تحت نظر متخصص تغذیه از مکمل استفاده کنید.

داروی گیاهی برای تقویت استخوان

گیاهان دارویی زیر در تقویت استخوان‌ها و حفظ سلامت آن‌ها نقش دارند:

• مریم گلی قرمز: این گیاه حاوی ترکیباتی به نام سالویانولیک اسید، تانشینون و منیزیم لیتوسپرمات B است که سلامت استخوان‌ها را بهبود می‌بخشند و به رشد آن‎ها کمک می‌کنند. مریم گلی همچنین منبع خوب ویتامین K است که برای استخوان‌ها یک ماده مغذی ضروری محسوب می‌شود.
• شبدر قرمز: تحقیقات در مورد شبدر قرمز نشان می‌دهد که این گیاه می‌تواند تراکم مواد معدنی استخوان را در زنان یائسه افزایش دهد.
• گیاه دم اسب: این گیاه حاوی ترکیباتی است که روی رشد استخوان تاثیر مثبت دارند و به افزایش استحکام آن کمک می‌کنند. با این حال، استفاده طولانی‌مدت از گیاه دم اسب توصیه نمی‌شود. چون ممکن است سطح ویتامین B1 را در بدن کاهش دهد.
• آویشن: این گیاه منبع خوب ویتامین K، منیزیم و کلسیم است و تراکم مواد معدنی را در استخوان افزایش می‌دهد.
• زردچوبه: این ادویه هم یک خوراکی مفید برای استخوان محسوب می‌شود. چون در آن ماده‌ای به نام کورکومین وجود دارد که می‌تواند تراکم استخوان را بهبود بخشد.
• ایزوفلاون‌های سویا: این ترکیبات مشابه هورمون استروژن عمل می‌کنند و سلامت استخوان را بهبود می‌بخشند. همچنین می‌توانند سرعت از دست دادن توده استخوانی را کاهش دهند.

شما می‌توانید از گیاهان دارویی به شکل دمنوش یا مکمل استفاده کنید. اما قبل از این کار باید نظر پزشک را در مورد فواید و عوارض  احتمالی آن‌ها جویا شوید.

گیاهان ممکن است با داروها تداخل داشته باشند یا باعث بدتر شدن بعضی از بیماری‌ها شوند. کودکان، زنان باردار یا شیرده و افراد بیمار به خصوص افراد مبتلا به سرطان یا بیماری‌های قلبی، کبدی و کلیوی نباید بدون مشورت با پزشک به سراغ گیاهان دارویی بروند.

تغذیه مناسب برای انواع بیماری‌های استخوان

تغذیه مناسب نقش مهمی در بهبود وضعیت سلامت استخوان‌ها و کنترل بیماری‌های مرتبط با آن‌ها ایفا می‌کند. در ادامه خوراکی‌های مفید برای بیماری‌های شایع استخوانی را معرفی می‌کنیم:

1. خوراکی مفید برای شکستگی استخوان

استخوان شکسته نیاز به بازسازی دارد. یک رژیم غذایی سالم و غنی از مواد مغذی زیر می‌تواند روند ترمیم استخوان را تسریع کند:

• پروتئین (غذاهای حیوانی، محصولات حاوی سویا و حبوبات)
• کلسیم (شیر، ماست، پنیر، شیر بادام غنی شده و کلم بروکلی)
• ویتامین دی (ماهی‌های چرب، زرده تخم‌مرغ و غذاهای غنی شده)
• ویتامین سی (پرتقال، کیوی، انواع توت، گوجه‌فرنگی و سبزیجات برگ سبز)
• آهن (گوشت قرمز بدون چربی، مرغ، بوقلمون و غلات غنی شده)
• پتاسیم (موز، پرتقال، سیب‌زمینی، مغزیجات، دانه‏ها و شیر)

شما معمولا برای بهبود شکستگی استخوان به مصرف مکمل نیاز ندارید، مگر اینکه پزشک این کار را ضروری بداند. توصیه می‌شود در مورد ضرورت مصرف مکمل یا بهترین دارو برای جوش خوردن استخوان با پزشک مشورت کنید.

2. خوراکی های مفید برای استخوان درد

درد مفاصل و استخوان‌ها یک بیماری شایع است که غالبا به دلیل آرتریت رخ می‌دهد. مصرف غذاهای ضد التهاب مثل میوه‌ها، سبزیجات، مغزیجات و ماهی‌های چرب می‌تواند درد مفاصل را تسکین دهد و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.

3. خوراکی های مفید برای پوکی استخوان

پوکی استخوان باعث ضعیف و شکننده شدن استخوان‌ها می‌شود، به طوری که زمین خوردن یا حتی فشار خفیف مانند خم شدن و سرفه می‌تواند باعث شکستگی آن‌ها شود. شکستگی‌های مرتبط با پوکی استخوان بیشتر در استخوان هیپ، مچ دست یا ستون فقرات رخ می‌دهند.

غذاهای حاوی پروتئین، فسفر، منیزیم و ویتامین K در پیشگیری از پوکی استخوان نقش دارند. با این حال، اهمیت کلسیم و ویتامین D از همه آن‌ها بیشتر است.

وقتی از خوراکی های مفید برای تراکم استخوان صحبت به میان می‌آید، باید از غذاهای غنی از کلسیم مثل شیر و ماست و غذاهای حاوی ویتامین D از جمله ماهی‌های چرب، زرده تخم‌مرغ و لبنیات غنی شده نام برد.

4. خوراکی های مفید برای نرمی استخوان

نرمی استخوان که به آن ریکتز یا راشیتیسم هم می‌گویند، معمولا به دلیل کمبود شدید و طولانی‌مدت ویتامین D در کودکان رخ می‌دهد. از علائم این بیماری می‌توان به تاخیر رشد، تاخیر در مهارت‌های حرکتی، درد ستون فقرات، لگن و پاها، ضعف عضلانی و ناهنجاری‌های اسکلتی اشاره کرد.

کودکان مبتلا به نرمی استخوان باید غذاهای غنی از ویتامین D و سرشار از کلسیم را در رژیم غذایی خود بگنجانند. همچنین لازم است تحت نظر پزشک مکمل کلسیم و ویتامین D بخورند.

5. خوراکی های مفید برای مغز استخوان

مغز استخوان یک ماده اسفنجی است که در بیشتر استخوان‌های بدن یافت می‌شود. سلول‌های بنیادی موجود در مغز استخوان به گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت تبدیل می‌شوند.

برای حفظ سلامت مغز استخوان و حفظ عملکرد مطلوب آن توصیه می‌شود غذاهای حاوی مواد مغذی زیر را مصرف کنید:

• پروتئین: گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، ماست، شیر، تخم‌مرغ و حبوبات
• ویتامین B12: ماهی سالمون یا ساردین، گوشت گاو و شیر
• فولات (ویتامین B9): اسفناج، کلم بروکلی، مارچوبه و حبوبات
• آهن: گوشت گاو، مرغ و حبوبات

 

خوردنی‌ها و غذاهای مضر برای استخوان

اکنون که با بهترین خوراکی مفید برای استخوان آشنا شدید، باید در مورد غذاها و نوشیدنی‌های مضر هم اطلاعات کسب کنید. چون بعضی از خوراکی‌ها روی سلامت استخوان تاثیر منفی دارند. در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• غذاهای شور: مصرف بیش از حد نمک می‌تواند دفع کلسیم را از طریق کلیه‌ها افزایش دهد.
• غذاهای حاوی اگزالات و فیتات: این ترکیبات با توانایی بدن در جذب کلسیم تداخل دارند. اگزالات در اسفناج و چغندر و فیتات در سبوس گندم و حبوبات یافت می‌شود. خیساندن و پختن این غذاها به کاهش این ترکیبات کمک می‌کند.
• الکل: نوشیدنی‌های الکلی در جذب کلسیم و ویتامین D اختلال ایجاد می‌کنند. به‌علاوه، باعث افزایش کورتیزول و کاهش تستوسترون و استروژن می‌شوند که این تغییرات ممکن است با تجزیه استخوان همراه باشد.
• کافئین: زیاده‌روی در مصرف قهوه و سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌تواند مقدار کلسیم دفع شده از بدن را افزایش دهد. به همین دلیل، توصیه می‌شود در طول روز بیش از سه فنجان قهوه ننوشید.

چه کسانی در معرض پوکی استخوان هستند؟

کسانی که بیشتر از دیگران به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند عبارتند از:

• زنان به خصوص زنان یائسه
• سالمندان
• افرادی که سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارند
• بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید
• افراد مبتلا به اختلال اشتها که غذای کافی نمی‌خورند و از کمبود وزن رنج می‌برند
• افرادی که بخشی از روده یا معده خود را با جراحی برداشته‌اند
• افراد کم‌تحرک
• کسانی که الکل می‌نوشند یا سیگار می‌کشند
• افرادی که از داروها به خصوص کورتون‌ استفاده می‌کنند

 

سوالات متداول درباره خوراکی‌های مفید برای استخوان

در این بخش به چند سوال رایج درباره غذاهای تقویت‌کننده استخوان پاسخ می‌دهیم.

1. پای مرغ برای استخوان خوبه؟

این سوال که پای مرغ برای جوش خوردن استخوان خوب است یا خیر، از سوی بسیاری از مردم مطرح می‌شود. در پاسخ باید بگوییم که پای مرغ به دلیل داشتن کلاژن ممکن است به حفظ سلامت سیستم اسکلتی-عضلانی بدن کمک کند. اما برای تایید این موضوع شواهد علمی کافی وجود ندارد.

2. برای جوش خوردن استخوان لگن چه بخوریم؟

وقتی از بهترین خوراکی مفید برای استخوان و جوش خوردن آن صحبت به میان می‌آید، باید به غذاهای حاوی پروتئین، کلسیم، ویتامین D، ویتامین C، آهن و پتاسیم اشاره کرد.

3. آیا آناناس باعث جوش خوردن استخوان میشه؟

این میوه به دلیل داشتن ویتامین C و بروملین می‌تواند به ترمیم استخوان شکسته و کاهش التهاب و درد ناشی از آن کمک کند. اما برای تایید ارتباط آناناس و جوش خوردن استخوان باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

از غذاهای حاوی کلسیم، ویتامین D، ویتامین K، منیزیم، فسفر و پروتئین به عنوان خوراکی مفید برای استخوان یاد می‌شود. با این حال، ذکر این نکته ضروری است که فقط با درست غذا خوردن نمی‌توانید از سلامت استخوان‌های خود محافظت کنید.

حفظ سلامت استخوان‌ها به پیروی از سبک زندگی سالم نیاز دارد. برای رسیدن به این هدف باید به طور منظم ورزش کنید و از مصرف سیگار یا نوشیدنی‌های الکلی بپرهیزید.

منابع: pharmeasy, everydayhealth, health.harvard, rhcnj, verywellhealth