11 مورد از مهمترین خواص قارچ گانودرما برای سلامت بدن
قرنها است که مردم در فرهنگهای مختلف از خواص قارچ گانودرما برای تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت عمومی استفاده میکنند. تحقیقاتی هم که در مورد فواید این قارچ انجام شده است، از تاثیرات مفید آن روی سلامتی حمایت میکند.
در این مقاله با خواص منحصر به فرد قارچ گانودرما و عوارض احتمالی آن آشنا میشوید و نحوه مصرف این قارچ را یاد میگیرید. اگر به استفاده از راههای طبیعی برای ارتقای سلامت خود علاقهمند هستید، این مقاله را تا انتها بخوانید.
خواص قارچ گانودرما برای سلامتی
قارچ گانودرما یا قارچ ریشی (Reishi) در کشورهای گرم و مرطوب آسیایی یافت میشود، تلخ مزه است و بافت سفتی دارد. این قارچ به نقل از وبسایت «verywellhealth»، فواید زیادی برای سلامتی دارد که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره میکنیم.
1. تقویت سیستم ایمنی
اغلب افراد از قارچ گانودرما برای تقویت سیستم ایمنی استفاده میکنند. این قارچ حاوی یک نوع فیبر محلول به نام بتا-گلوکان است که فعالیت سیستم ایمنی بدن را تنظیم میکند.
بهعلاوه، بعضی از تحقیقات نشان دادهاند که قارچ گانودرما میتواند روی ژنهای گلبولهای سفید (بخش حیاتی سیستم ایمنی) تاثیر بگذارد و مسیرهای التهابی را در آنها تغییر دهد.
2. کاهش وزن
گانودرما برای لاغری هم ممکن است مفید باشد. اگرچه برای تایید این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما بعضی از مطالعات نشان دادهاند که گانودرما متابولیسم بدن را بهبود میبخشد و از تجمع چربی در آن جلوگیری میکند.
اگر میخواهید در مورد راههای کاهش وزن اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد میکنیم مقاله «چگونه لاغر شویم» و «رژیم لاغری سه هفته ای» را بخوانید.
3. پیشگیری از التهاب و عفونت
قارچ گانودرما حاوی مواد ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی قوی است؛ ترکیبات مهمی که رادیکالهای آزاد را از بین میبرند و با استرس اکسیداتیو مقابله میکنند. این اثرات باعث میشود سیستم ایمنی به مرور زمان عملکرد موثرتری داشته باشد و خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را کاهش دهد.
علاوه بر این، مشخص شده است که قارچ گانودرما برای کاهش خطر ابتلا به عفونتهای باکتریایی، ویروسی و قارچی مفید است.
این قارچ با تقویت سیستم ایمنی بدن باعث میشود میکروبها قبل از اینکه شما را بیمار کنند، از بین بروند. اضافه کردن قارچ گانودرما به برنامه غذایی روزانه با کاهش خطر ابتلا به سرماخوردگی به خصوص در ماههای سرد سال مرتبط است.
4. کاهش خستگی و افزایش انرژی
سندرم خستگی مزمن اختلالی است که به خستگی شدید منجر میشود. این خستگی با استراحت کردن از بین نمیرود و با بیماری زمینهای مرتبط نیست.
افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن میتوانند از خواص قارچ گانودرما برای افزایش سطح انرژی خود استفاده کنند. چون این قارچ به دلیل داشتن پلیساکارید عملکرد میتوکندری را بهبود میبخشد. میتوکندری یک ساختار سلولی مهم است که در تولید انرژی نقش دارد.
5. بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی
قارچ گانودرما جزء غذاهای ضد افسردگی طبقهبندی میشود. چون به بدن و ذهن کمک میکند با استرس و موقعیتهای استرسزا سازگار شوند. به عبارت دیگر، خلق و خو را بهبود میبخشد و علائم افسردگی و اضطراب را کاهش میدهد.
محققان تاثیر قارچ گانودرما را روی افراد مبتلا به فیبرومیالژیا بررسی کردند و متوجه شدند که این قارچ به کنترل علائم بیماری از جمله درد و افسردگی کمک میکند. فیبرومیالژیا اختلالی است که با درد اسکلتی-عضلانی و مشکلات مرتبط با خواب، حافظه و خلق و خو مشخص میشود.
6. پیشگیری از سرطان
در طب سنتی چین از خواص قارچ گانودرما برای مبارزه با سرطان استفاده میشود. بعضی از تحقیقات هم نشان دادهاند که این قارچ میتواند برای افراد مبتلا به انواع خاصی از سرطان مفید باشد.
بر اساس تحقیقات، قارچ گانودرما به مرگ سلولهای سرطانی منجر میشود. همچنین استفاده از آن در کنار درمانهای رایج به افزایش فعالیت گلبولهای سفید و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان کمک میکند.
قارچ گانودرما میتواند ظرفیت آنتیاکسیدانی خون را افزایش دهد و پاسخ ایمنی را در افراد مبتلا به انواع سرطان از جمله سرطان سینه و سرطان ریه بهبود بخشد. البته برای درک بهتر این اثرات باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
7. کاهش علائم پیری
شواهد نشان میدهد که قارچ گانودرما میتواند با روشهای زیر با علائم پیری مقابله کند:
- افزایش آنزیمهای مسئول فرآیندهای متابولیک
- پیشگیری از مشکلات سیستم عصبی که از استرس اکسیداتیو ناشی میشوند (مانند بیماری پارکینسون و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک)
- تنظیم عملکرد سیستم ایمنی
- کاهش رادیکالهای آزاد و مقابله با استرس اکسیداتیو
مطالعات مختلف توانستهاند فواید استفاده از ترکیبات به دست آمده از قارچ را در محصولات مراقبت از پوست و لوازم آرایشی نشان دهند. این ترکیبات از پوست در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت میکنند، چین و چروک ها را کاهش میدهند و سلامت کلی پوست را بهبود میبخشند.
8. بهبود سلامت مغز
وقتی از خواص قارچ گانودرما صحبت به میان میآید، حفظ سلامت مغز یکی از مهمترین مواردی است که باید به آن اشاره کرد. چون این قارچ حاوی ترکیبات فعالی مثل تریترپن و پلیساکارید است که برای مغز مفیدند.
تریترپنها التهاب را کاهش میدهند و رادیکالهای آزاد را از بین میبرند. همچنین نوروترنسمیترها (انتقالدهندههای عصبی یا پیامرسانهای شیمیایی مغز) را تنظیم میکنند.
با بالا رفتن سن، مغز در برابر آسیبهای ناشی از التهاب و استرس اکسیداتیو آسیبپذیرتر میشود. تریترپنها میتوانند از مغز در برابر این اثرات محافظت کنند.
پلیساکاریدها در تغذیه نورونها (سلولهای عصبی) و محافظت از آنها نقش دارند. بعضی از تحقیقات نشان دادهاند که آنها ممکن است رشد سلولهای مغزی جدید را تحریک کنند. همچنین میتوانند حافظه و تمرکز را بهبود بخشند.
9. محافظت از سلامت روده
قارچ گانودرما فواید زیادی برای روده دارد. برای مثال، هضم را بهبود میبخشد، از میکروبیوم روده (باکتریها، مخمرها و قارچهای ساکن روده) حمایت میکند و التهاب را در دستگاه گوارش کاهش میدهد.
10. کنترل قند خون
دیابت زمانی رخ میدهد که بدن به اندازه کافی هورمون انسولین تولید نمیکند یا نمیتواند به خوبی از این هورمون برای کنترل قند خون استفاده کند.
تحقیقات در مورد ارتباط بین گانودرما و دیابت نشان میدهد که این قارچ سطح قند خون را کاهش میدهد و به همین دلیل برای برنامه غذایی دیابتی ها انتخاب مناسبی است.
در یک مطالعه که روی موشهای آزمایشگاهی انجام شد، قارچ گانودرما هم قند خون و هم انسولین را کاهش داد. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که قارچ گانودرما میتواند آنزیمهای مربوط به کنترل قند خون را تنظیم کند و نحوه استفاده بدن از هورمون انسولین را بهبود بخشد.
11. کاهش فشار خون و بهبود سلامت قلب
از خواص قارچ گانودرما برای حفظ سلامت قلب هم نباید غافل شد. چون تریترپنهای موجود در آن میتوانند فشار خون و کلسترول را کاهش دهند. همچنین التهاب را در رگها از بین میبرند و گردش خون را بهبود میبخشند.
در بعضی موارد، افزایش فشار خون یا بالا رفتن کلسترول ممکن است از استرس و بیماری و در نتیجه عدم تعادل هورمونی ناشی شود. ترکیبات موجود در قارچ گانودرما به تنظیم هورمونها کمک میکنند و خطر ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی را کاهش میدهند.
مضرات قارچ گانودرما
قارچ گانودرما عوارض جانبی بسیار کمی دارد. با این حال، ممکن است در بعضی از افراد به مشکلات گوارشی خفیف و بثورات پوستی منجر شود. این عوارض معمولا با گذشت زمان از بین میروند.
از سایر عوارض قارچ گانودرما میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرگیجه
- خشکی دهان
- خشکی یا خارش گلو
- سردرد
- خونریزی بینی
- بیخوابی
در موارد نادر، کسانی که بیشتر از 2 ماه از مکملهای حاوی قارچ گانودرما استفاده میکنند، با رشد غیرطبیعی کبد، مسمومیت کبدی و نارسایی کبدی مواجه میشوند. این عوارض فردی هستند و ممکن است عوامل دیگری هم در بروز آنها نقش داشته باشند.
اگر بعد از خوردن قارچ گانودرما علائم غیرطبیعی مشاهده کردید، مصرف قارچ را متوقف کنید و در صورت عدم بهبودی با پزشک تماس بگیرید.
چه کسانی نباید از قارچ گانودرما استفاده کنند؟
همانطور که گفته شد، قرنها است که مردم از خواص قارچ گانودرما برای بهبود سلامتی و درمان بیماری استفاده میکنند. اما این قارچ برای همه مناسب نیست. برای مثال، توصیه میشود افراد زیر از مصرف آن خودداری کنند:
- افرادی که به اختلال خونریزی یا اختلالات مرتبط با لخته شدن خون مبتلا هستند یا اخیرا تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند
- کسانی که از دارو به خصوص داروهای کاهشدهنده فشار خون، داروهای ضددیابت، داروهای شیمیدرمانی، رقیقکنندههای خون و سرکوبکنندههای سیستم ایمنی استفاده میکنند
- افراد مبتلا به سرطان
- زنان باردار و شیرده
چگونه از قارچ گانودرما استفاده کنیم؟
قارچ گانودرما به شکل مکمل (قرص، کپسول، مایع یا پودر) در داروخانهها در دسترس است. علاوه بر این، میتوانید از این قارچ برای تهیه دمنوش استفاده کنید یا آن را داخل سوپ و سس مورد علاقه خود بریزید.
برای تهیه دمنوش باید یک گرم پودر گانودرما را همراه با یک لیوان آب جوش داخل قوری بریزید و به مدت 2 ساعت روی کتری یا سماور قرار دهید. سپس دمنوش را از صافی عبور دهید و به آن کمی عسل اضافه کنید.
قارچ گانودرما یا ریشی یک قارچ دارویی قدرتمند با خواص فراوان است. از خواص قارچ گانودرما برای تقویت عملکرد سیستم ایمنی، بهبود سلامت قلب، کاهش خستگی، محافظت از سلامت مغز، کنترل قند خون و موارد دیگر استفاده میشود.
قارچ گانودرما برای بیشتر افراد بیضرر است؛ اما ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. اگر مطمئن نیستید که این قارچ برای شما مناسب است یا خیر، با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد فواید و مضرات مصرف آن مشورت کنید.
الهام زمانی هستم دانش آموخته رشته تغذیه. [شماره نظام پزشکی: ت-2379]
من دوره کارشناسی تغذیه را در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندم و بعد از آن مدرک کارشناسی ارشد تغذیه را از دانشگاه علوم پزشکی تهران اخذ نمودم. با توجه به گسترش و پیشرفت هر روزهی علم، سعی میکنم در دورهها و کارگاههای آموزشی معتبر (مانند دوره های انجمن تغذیه ایران) شرکت کنم.
بیش از چهار سال است که به دلیل علاقه به نوشتن به صورت تخصصی در حوزه تغذیه، پزشکی و سبک زندگی سالم تولید محتوا میکنم. امیدوارم نکات علمی و عمومی که پیرامون تغذیه سالم و ارتباط آن با بیماریها بیان میکنم، به شما در داشتن یک زندگی بهتر کمک کند.