13 خاصیت چای سیاه برای سلامتی، پوست و مو

آیا با خواص چای سیاه آشنا هستید؟ آیا تابه‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید که چرا چای سیاه این‌قدر پرطرفدار است؟ آیا می‌دانید این چای در فهرست نوشیدنی‌های ضدپیری قرار دارد؟

چای سیاه بعد از آب دومین نوشیدنی پرمصرف در سراسر جهان است. این نوشیدنی محبوب علاوه بر طعم بی‌نظیرش، فواید زیادی برای سلامتی دارد که شاید از آن‌ها بی‌خبر باشید.

در این مقاله از مجله سلامتی چنگال قصد داریم شما را با همه‌ی جنبه‌های مثبت و منفی چای سیاه آشنا کنیم و درباره این نوشیدنی اطلاعات کاربردی در اختیارتان قرار دهیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

ارزش غذایی چای سیاه

یک لیوان (237 میلی‌گرم) چای سیاه حاوی موارد زیر است:

• کالری: 2/4
• کربوهیدرات: 0/7 گرم
• سدیم: 7/1 میلی‌گرم (کمتر از 1 درصد نیاز روزانه)
• منگنز: 0/5 میلی‌گرم (22 تا 28 درصد نیاز روزانه)
• فولات (ویتامین B9): 11/8 میکروگرم (3 درصد نیاز روزانه)

در بین انواع چای، چای سیاه بالاترین میزان کافئین را دارد. میزان کافئین موجود در یک لیوان چای سیاه کمتر از قهوه بوده و به طور میانگین 42 میلی‌گرم (14 تا 70 میلی‌گرم) است.

خواص چای سیاه برای سلامتی

چای سیاه حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات گیاهی متنوعی است که تاثیرات مثبت بر بخش‌های مختلف بدن دارند. مهم‌ترین خواص این نوشیدنی عبارتند از:

1. افزایش چربی‌سوزی و کاهش وزن

بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که تئافلاوین (Theaflavin) موجود در چای سیاه باعث تجزیه چربی می‌شود و به کنترل وزن کمک می‌کند.

از سوی دیگر، چای سیاه کالری بسیار کمی دارد و اگر بدون شیرین‌کننده مصرف شود، کالری رژیم غذایی شما را افزایش نمی‌دهد.

چای سیاه تنها نوشیدنی‌ای نیست که گفته می‌شود به کاهش وزن کمک می‌کند. مردم ممکن است از انواع چای و دمنوش از جمله چای ترش برای لاغری استفاده ‌کنند.

2. سلامت قلب

به نقل از وب‌سایت «draxe»، مطالعات متعددی توانسته‌اند اثرات مثبت چای سیاه را بر سلامت قلب و عروق نشان دهند.

برای مثال، محققان با انجام یک مطالعه روی 350 هزار زن و مرد 30 تا 79 ساله متوجه شدند که نوشیدن چای سیاه با کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و حمله قلبی مرتبط است.

در یک مطالعه دیگر هم مشاهده شد که چای سیاه عوامل خطر بیماری قلبی شامل قند خون و تری‌گلیسیرید را کاهش می‌دهد و به افزایش کلسترول خوب (HDL) کمک می‌کند.

علاوه بر این، مشخص شده است که چای سیاه برای افزایش طول عمر مفید است. در یک مطالعه، بزرگسالانی که حداقل 2 لیوان چای سیاه در روز می‌نوشیدند، کمتر از دیگران در معرض خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی و سکته مغزی قرار داشتند.

3. پیشگیری از سرطان

مبارزه با سرطان هم یکی از مهم‌ترین مواردی است که در فهرست خواص چای سیاه قرار می‌گیرد.

در یک مطالعه، محققان تاثیر مصرف چای سیاه را بر خطر ابتلا به سرطان پروستات در بیش از 58 هزار مرد بررسی کردند و متوجه شدند که مصرف این نوشیدنی با کاهش خطر ابتلا به سرطان در مراحل پیشرفته مرتبط است.

در یک تحقیق دیگر هم مشاهده شد که تئافلاوین چای سیاه رشد سلول‌های سرطانی مقاوم به سیس‌پلاتین را در تخمدان متوقف می‌کند. این یافته بسیار امیدوارکننده است. چون سیس‌پلاتین یکی از موثرترین داروهای ضدسرطان محسوب می‌شود.

4. کاهش خطر ابتلا به دیابت

دیابت یک مشکل بهداشتی شایع در سراسر جهان است. این بیماری خطر ابتلا به مشکلات قلبی-عروقی و نارسایی کلیوی را افزایش می‌دهد و حتی می‌تواند به قطع عضو منجر شود.

گروهی از محققان در یک مطالعه 10 ساله ارتباط مصرف چای و قهوه را با ابتلا به دیابت نوع 2 بررسی کردند و متوجه شدند که هر 2 نوع نوشیدنی می‌توانند از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند.

در این مطالعه، کسانی که روزانه حداقل سه لیوان چای می‌نوشیدند 42 درصد کمتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 قرار داشتند.

5. از بین بردن باکتری‌ها

چای سیاه فقط یک نوشیدنی خوش‌طعم نیست، بلکه دارای قدرت ضدباکتریایی و آنتی‌اکسیدانی قوی است. چرا که ترکیبات فنلی و تانن‌های موجود در آن توانایی مهار بعضی از انواع باکتری‌ها را دارند.

همچنین ثابت شده است که مصرف چای سیاه همراه با عسل می‌تواند هلیکوباکتر پیلوری را از بین ببرد و از عوارض گوارشی این باکتری از جمله زخم معده جلوگیری کند.

6. کاهش هورمون‌های استرس

کاهش استرس یکی از جالب‌ترین خواص چای سیاه است. در حالی که قهوه انرژی بعضی از افراد را بیش از حد افزایش می‌دهد و حتی ممکن باعث اضطراب آن‌ها شود، چای یک نوشیدنی آرامبخش محسوب می‌شود که می‌تواند استرس را کاهش دهد.

بر اساس تحقیقات، چای سیاه با کاهش هورمون‌های استرس از جمله کورتیزول به مصرف‌کنندگان خود کمک می‌کند که استرس‌های روزمره‌شان را راحت‌تر کنترل کنند.

7. مقابله با رادیکال‌های آزاد

چای سیاه سرشار از پلی‌فنول‌هایی است که جزء آنتی‌اکسیدان‌های قوی طبقه‌بندی می‌شوند. این ترکیبات به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند و اثرات مخرب استرس اکسیداتیو را در بدن کاهش می‌دهند.

اگرچه چای سبز آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری دارد، اما نوشیدن چای سیاه هم می‌تواند به دریافت ترکیبات گیاهی محافظ سلامتی کمک کند.

تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف منظم چای سیاه پتانسیل آنتی‌اکسیدانی بدن را بهبود می‌بخشد و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش می‌دهد.

8. جلوگیری از سکته مغزی

پیشگیری از سکته مغزی هم از خواص چای سیاه محسوب می‌شود. بر اساس تحقیقات، نوشیدن حداقل سه لیوان چای در روز می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را حدود 21 درصد کاهش دهد.

9. کاهش خطر ابتلا به زوال شناختی و افسردگی

چای سیاه حاوی چند ترکیب خاص از جمله کافئین و پلی‌فنول است که برای سلامت مغز مفیدند. این ترکیبات آسیب سلولی و التهاب را در سیستم عصبی کاهش می‌دهند و از شما در برابر بیماری آلزایمر و افسردگی محافظت می‌کنند.

محققان با بررسی هفت مطالعه مختلف متوجه شدند که نوشیدن چای سبز یا سیاه با کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و زوال عقل عروقی (آسیب مغزی به دلیل کاهش جریان خون) مرتبط است.

این مطالعه همچنین نشان داد که چای خطر ابتلا به زوال عقل را در افراد سیگاری، کسانی که فعالیت بدنی کمی انجام می‌دهند و افراد سالمند کاهش می‌دهد.

نوشیدن چای سیاه برای پیشگیری از افسردگی هم مفید است. در یک مطالعه روی 491 بزرگسال، کسانی که بیش از یک لیوان چای سیاه در روز می نوشیدند، کمتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار داشتند.

ترکیبات موجود در چای سیاه از جمله پلی‌فنول‌ها فعالیت نوروترنسمیترها یا انتقال‌دهنده‌های عصبی مثل دوپامین را تنظیم می‌کنند و از این طریق خطر ابتلا به افسردگی را کاهش می‌دهند.

10. بهبود سلامت روده

چای سیاه با تقویت رشد باکتری‌های مفید و مهار باکتری‌های مضر به حفظ سلامت روده کمک می‌کند. پلی‌فنول‌های موجود در چای سیاه خاصیت ضد‌میکروبی دارند. در نتیجه، تعادل باکتری‌های روده را بهبود می‌بخشند و از عملکرد سیستم ایمنی حمایت می‌کنند.

11. کاهش فشار خون

پلی‌فنول‌های چای سیاه می‌توانند از بروز التهاب در رگ‌ها پیشگیری کنند، جلوی انقباض عضلات صاف را بگیرند و تولید نیتریک اکسید را افزایش دهند. انقباض بیش از حد باعث بالا رفتن فشار خون می‌شود، در حالی که نیتریک اکسید رگ‌ها را گشاد می‌کند و جریان خون را بهبود می‌بخشد.

تحقیقات در مورد خواص چای سیاه نشان می‌دهد که مصرف این نوشیدنی با کاهش فشار خون همراه است و از ابتلا به پرفشاری خون پیشگیری می‌کند.

برای مثال، در یک مطالعه روی 76673 شرکت‌کننده، کسانی که چای مصرف می‌کردند 10 درصد کمتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به پرفشاری خون بودند.

12. بهبود تمرکز

چای سیاه حاوی کافئین و ال-تئانین است، اسید آمینه‌ای که می‎‌تواند هوشیاری و تمرکز را بهبود بخشد. بر اساس تحقیقات، نوشیدنی‌هایی که هر 2 ماده را دارند برای بهبود تمرکز گزینه مناسب‌تری محسوب می‌شوند.

13. حفظ سلامت پوست و مو

آنتی‌اکسیدان‌های موجود در چای سیاه با از بین بردن رادیکال‌های آزاد از سلامت پوست و مو محافظت کرده و با پیری زودرس مقابله می‌کنند. همچنین می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش دهند.

در بعضی از فرهنگ‌ها قرن‌ها است که مردم برای شستشوی موهای خود از چای سیاه استفاده می‌کنند. چون معتقدند که رشد مو را تقویت می‌کند و باعث براق شدن آن‌ می‌شود. البته مدرک علمی کافی برای تایید این ادعاها وجود ندارد.

خطرات و عوارض مصرف چای سیاه

چای سیاه برای بیشتر افراد بی‌خطر است. با این حال، آگاهی از موارد زیر به شما کمک می‌کند از خود در برابر عوارض احتمالی این نوشیدنی محافظت کنید:

• همیشه هنگام خرید چای به سراغ محصولات باکیفیت و برندهای معتبر بروید. چون گزارش‌هایی در مورد آلوده بودن چای به آفت‌کش‌ها، مایکوتوکسین‌ها و سایر آلاینده‌ها مانند فلزات سنگین وجود دارد.
• چای سیاه حاوی کافئین است که بعضی از افراد باید آن را در رژیم غذایی خود محدود کنند. اگر شما هم جزء این افراد هستید، مراقبت باشید در مصرف این نوشیدنی زیاده‌روی نکنید.
• نوشیدن چای سیاه در ساعات پایانی شب ممکن است روی خواب تاثیر منفی داشته باشد. از 2 تا سه ساعت قبل از خواب از مصرف این نوشیدنی بپرهیزید.
• چای سیاه از جذب آهن به خصوص آهن غذاهای گیاهی در روده جلوگیری می‌کند. بنابراین مصرف آن در مقادیر زیاد برای کسانی که ذخایر آهن کمی دارند، مضر است. توصیه می‌شود بین زمان خوردن غذا و نوشیدن چای حداقل 2 ساعت فاصله در نظر بگیرید.
• اگر در دوران بارداری یا شیردهی به‌سر می‌برید، در مصرف این نوشیدنی زیاده‌روی نکنید. چون خطر سقط جنین و تولد نوزاد کم‌وزن را افزایش می‌دهد یا باعث بی‌قراری کودک می‌شود.
• چنانچه بیمار هستید یا از داروی خاصی استفاده می‌کنید، در مورد میزان مصرف چای با متخصص تغذیه یا پزشک معالج خود مشورت کنید.

تفاوت چای سیاه با چای سبز

چای سیاه و چای سبز هر 2 از گیاه کاملیا سیننسیس (Camellia sinensis) به دست می‌آیند. چیزی که آن‌ها را متمایز می کند نحوه فرآوری برگ‌های گیاه پس از چیدن آن‌ها است. چای سیاه بیشتر از چای سبز تحت اکسیداسیون قرار می‌گیرند و به همین دلیل رنگ‌ تیره‌تر و طعم قوی‌تری دارد.

از مهم‌ترین تفاوت‌های این 2 نوع چای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هم چای سبز و هم چای سیاه منبع خوب آنتی‌اکسیدان هستند. اما چای سبز ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بالاتری دارد.
• چای سیاه حاوی کافئین بیشتری است. کسانی که به کافئین حساس هستند یا می‌خواهند میزان این ماده را در برنامه روزانه خود کاهش دهند، بهتر است از چای سبز استفاده کنند.

اگر از طرفداران چای سبز هستید و دوست دارید در مورد این نوشیدنی اطلاعات بیشتری داشته باشید، توصیه می‌کنیم مقاله مربوط به چای سبز برای لاغری را مطالعه کنید.

کنترل وزن، کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی، پیشگیری از سرطان، مقابله با علائم پیری زودرس و افزایش طول عمر از مهم‌ترین خواص چای سیاه هستند.

چای سیاه تا زمانی که در حد اعتدال مصرف شود یک نوشیدنی مفید و انرژی‌بخش محسوب می‌شود. چرا که زیاده‌روی در مصرف آن می‌تواند جذب آهن را کاهش دهد، خواب را مختل کند یا عوارض جانبی دیگری داشته باشد.