طرز تهیه آش دوغ رژیمی و خواص بینظیر آن
آشنایی با طرز تهیه آش دوغ رژیمی یک راه عالی برای کسانی است که به دنبال غذاهای سالم و خوشمزه هستند. این آش نه تنها طعم دلپذیری دارد، بلکه سرشار از مواد مغذی مختلفی است که برای سلامتی مفیدند.
در ادامه به بررسی نحوه تهیه آش دوغ رژیمی، ارزش غذایی و فواید آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا با این غذا و خواص بینظیر آن آشنا شوید.
مواد لازم برای تهیه آش دوغ رژیمی
آش دوغ در بسیاری از شهرهای ایران از جمله اردبیل، شیراز، مازندران، لرستان، کردستان، همدان، اصفهان، قزوین و... تهیه میشود.
در حالی که تمام این آشها خوشمزه و پرطرفدار هستند، آش دوغ اردبیل به عنوان یکی از معروفترین و محبوبترین غذاها شناخته میشود. برای تهیه این آش به مواد اولیه زیر نیاز است:
- 250 گرم گوشت چرخ کرده
- یک لیوان برنج
- یک عدد تخممرغ
- یک و نیم لیوان نخود
- نیم کیلو سبزی خرد شده شامل تره، گشنیز و برگ سیر
- یک عدد پیاز رنده شده
- 2 لیتر دوغ
- 2 لیوان ماست ترش
در سایر شهرها ممکن است تنوع بیشتری در مواد اولیه وجود داشته باشد. برای مثال:
- در آش دوغ شیرازی به جای نخود از لپه استفاده میشود. این آش همچنین شامل شوید، ترخون، چویل، برنج و پیاز داغ است.
- آش دوغ کردستان که به آن دوکلیو میگویند، با استفاده از نخود، برنج، بلغور گندم و گاهیاوقات تخممرغ تهیه میشود.
- برای تهیه آش دوغ مازندران از آرد برنج، آب نارنج، دانه انار، کدو حلوایی و انواع حبوبات مثل نخود، لوبیا، عدس و ماش استفاده میشود.
- آش دوغ لرستان شامل نخود، لوبیا سفید، گوشت چرخ کرده و آلو ترش است.
طرز تهیه آش دوغ رژیمی
آش دوغ اردبیل یکی از محبوبترین و خوشمزهترین انواع آش در ایران است که به دلیل طعم و عطر خاص خود طرفداران زیادی دارد. برای تهیه این آش باید:
- نخود را از شب قبل خیس کرده و آب آن را تا زمان پخت چند بار عوض کنید.
- نخود را با مقداری آب روی شعله گاز بگذارید تا بپزد.
- ماست و دوغ را با هم مخلوط کنید و خوب هم بزنید تا یکدست شوند. سپس یک عدد تخممرغ به آنها اضافه کنید تا در حین پخت نبرند.
- مخلوط دوغ و ماست را داخل قابلمه بریزید و روی حرارت قرار دهید.
- برنج را به قابلمه اضافه کنید و دوغ را مرتب هم بزنید.
- گوشت چرخ کرده را با پیاز رنده شده که آب آن را گرفتهاید، نمک، فلفل و نعناع خشک مخلوط کرده و به شکل کوفته قلقلی درآورید. کوفته قلقلیها را با مقدار کمی روغن تفت دهید تا طلایی رنگ شوند.
- سبزی خرد شده و نخود پخته شده را به دوغ اضافه کنید.
- وقتی آش به جوش آمد، شعله را کم کنید و درب ظرف را بگذارید.
- تقریبا 30 تا 45 دقیقه طول میکشد تا آش آماده شود.
استفاده از گوشت اجباری نیست. همچنین در صورت تمایل میتوانید شوید تازه داخل آش دوغ بریزید یا آن را با نعناع و سیر داغ تزیین کنید.
اگر رژیم لاغری دارید و به دنبال طرز تهیه غذاهای بدون روغن یا کمکالری هستید، از برنج کمتری برای تهیه آش دوغ استفاده کنید و به سراغ دوغ و ماست کمچرب بروید.
ارزش غذایی و میزان کالری آش دوغ
اکنون که با طرز تهیه آش دوغ رژیمی آشنا شدید، باید در مورد کالری و ارزش غذایی آن هم اطلاعات کسب کنید.
بررسی جدول کالری مواد غذایی برای لاغری نشان میدهد که کالری آش دوغ بدون گوشت از آش حاوی گوشت قلقلی کمتر است.
یک لیوان یا کاسه کوچک آش دوغ بدون گوشت بسته به میزان مواد بهکاررفته در آن 180 تا 220 کالری انرژی دارد. به ازای هر عدد گوشت قلقلی که همراه با این آش بخورید حدود 80 کالری انرژی اضافی دریافت میکنید.
آش دوغ به دلیل ترکیبات مغذی خود، ارزش غذایی بالایی دارد:
- به نقل از «webmd»، نخود موجود در این غذا منبع خوب پروتئین، فیبر، آهن، فسفر و فولات (ویتامین B9) است.
- ماست و دوغ هر 2 حاوی پروتئین، کلسیم، فسفر، ویتامین B2 و ویتامین B12 هستند و از سلامت اندامهای مختلف بدن به ویژه استخوانها محافظت میکنند.
- سبزیجاتی که در طرز تهیه آش دوغ رژیمی معرفی کردیم میتوانند مقدار زیادی فیبر، ویتامین، ماده معدنی و آنتیاکسیدان در اختیار شما قرار دهند و سلامت کلی بدنتان را بهبود بخشند.
- گوشت قلقلی از منابع خوب پروتئین، آهن و روی محسوب میشود و بخشی از نیاز بدن به ویتامین B3، ویتامین B12 و سلنیوم را تامین میکند.
- از فواید آش دوغ با سیر تازه هم نباید غافل شد. سیر هم کمکالری است و هم مقدار زیادی ویتامین C، ویتامین B6، منگنز و سلنیوم دارد. همچنین منبع خوب آنتیاکسیدان محسوب میشود و از سلولها در برابر رادیکالهای آزاد محافظت میکند.
خواص آش دوغ در طب سنتی
آش دوغ از دیدگاه طب سنتی هم خواص زیادی دارد. برای مثال:
- بسیار مغذی است.
- نخود موجود در آن برای تقویت ریه، درمان یبوست و بهبود میل جنسی مفید است.
- باعث افزایش گلبولهای قرمز خون میشود و به تقویت استخوانها کمک میکند.
- در جوانسازی پوست و تقویت مو موثر است.
آش دوغ برای چه بیماری مفید است؟
اگر میخواهید بدانید که آش دوغ برای چه بیماری خوب است، باید بگوییم که این غذا به دلیل داشتن ترکیبات متنوع مثل دوغ، حبوبات و سبزیجات به درمان بسیاری از بیماریها یا پیشگیری از آنها کمک کند. در ادامه به تعدادی از این بیماریها اشاره میکنیم.
1. چاقی
آش دوغ برای کسانی که به دنبال رژیم لاغری بدون گرسنگی هستند، ایدهآل است. چون مقدار زیادی فیبر و پروتئین دارد و احساس سیری طولانیمدت ایجاد میکند.
دوغ و ماست هم که پایه اصلی این آش هستند، منبع خوب پروبیوتیک محسوب میشوند. پروبیوتیکها به بهبود فرآیند گوارش و حفظ تعادل باکتریهای مفید روده کمک میکنند. تحقیقات نشان داده است که تغییر میکروبیوم روده خطر ابتلا به چاقی و بسیاری از بیماریها را افزایش میدهد.
2. دیابت
آشنایی با طرز تهیه آش دوغ رژیمی غالبا به بیماران دیابتی توصیه میشود. چون این غذا به دلیل داشتن کربوهیدرات پیچیده و فیبر بالا، سطح قند خون را به آرامی بالا میبرد و از نوسان شدید قند خون که برای افراد مبتلا به دیابت خطرناک است، جلوگیری میکند.
فیبر احساس سیری را تحریک میکند و جلوی پرخوری و مصرف غذاهای مضر را میگیرد. از اینرو برای بیماران دیابتی که به کنترل یا کاهش وزن نیاز دارند، مفید است. حفظ تناسب اندام به مدیریت بهتر قند خون کمک میکند.
3. چربی خون بالا
اگر آش دوغ با استفاده از مواد کمچرب و کمکالری تهیه شود، میزان چربی مضر را در رژیم غذایی شما کاهش میدهد. بهعلاوه، به دلیل داشتن فیبر از جذب بیش از حد چربی در روده جلوگیری میکند.
4. پوکی استخوان
ماست و دوغ منبع خوب کلسیم هستند که یک ماده معدنی ضروری برای ساخت و حفظ سلامت استخوانها محسوب میشود.
مصرف غذاهای غنی از کلسیم به جلوگیری از کاهش تراکم استخوان کمک میکند و یک عامل مهم برای پیشگیری از پوکی استخوان است.
5. سرماخوردگی
ماست و دوغ حاوی پروبیوتیکهایی هستند که سلامت روده را بهبود میبخشند. سلامت روده با عملکرد بهتر سیستم ایمنی مرتبط است و پروبیوتیکها با تقویت میکروبیوم روده میتوانند مقاومت بدن را در برابر عفونتها افزایش دهند.
آش دوغ سرشار از ویتامینها و مواد معدنی مختلفی است که سیستم ایمنی را تقویت میکنند و در بهبود سریع علائم سرماخوردگی موثرند.
علاوه بر این، آش دوغ یک غذای آبکی است و از کمآبی بدن جلوگیری میکند. در زمان سرماخوردگی، دریافت مایعات فراوان برای دفع ویروسها و جلوگیری از خشک شدن گلو و بینی بسیار مهم است.
اگر میخواهید از خواص آش دوغ برای سرماخوردگی بهره بیشتری ببرید، آن را بدون نعناع و سیر داغ و به صورت گرم بخورید.
سوالات متداول
در این بخش به چند سوال رایج در مورد طرز تهیه آش دوغ رژیمی و فواید آن پاسخ میدهیم.
1. ایا اش دوغ چاق میکند؟
بررسی اطلاعات سایت رژیم غذایی نشان میدهد که مصرف زیاد هر غذایی از جمله آش دوغ میتواند به افزایش وزن منجر شود. شما با انتخاب مواد اولیه کمچرب و کنترل حجم غذای مصرفی خود میتوانید از آش دوغ به عنوان یک غذای سالم و مغذی استفاده کنید.
2. یک کاسه آش دوغ چند کالری دارد؟
کالری آش دوغ اردبیل (بدون گوشت) بسته به نوع و مقدار مواد بهکاررفته در آن بین 180 تا 220 است. اگر از گوشت چرخ کرده در تهیه این غذا استفاده کنید، کالری بیشتری دریافت میکنید.
3. آش دوغ را با چی بخوریم؟
شما میتوانید این غذا را همراه با نان یا بدون آن مصرف کنید. در بعضی از مناطق برای تزیین آش دوغ از نعناع و سیر داغ استفاده میشود.
4. آیا آش دوغ برای دیابت خوب است؟
بله. اگر این غذا در حد اعتدال مصرف شود، به کنترل بهتر قند خون کمک میکند.
5. آش دوغ برای پوکی استخوان خوب است یا دیابت؟
این غذا برای هر 2 بیماری مفید است.
طرز تهیه آش دوغ رژیمی ساده بوده و شامل مواد اولیهای است که ارزش غذایی بالایی دارند. این غذا برای کسانی که به دنبال کنترل وزن و بهبود وضعیت سلامتی خود هستند، گزینه مناسبی به شمار میرود.
اگر به دنبال یک رژیم غذایی مناسب برای چاقی یا لاغری هستید، توصیه میکنیم از اپلیکیشن چنگال استفاده کنید. این اپلیکیشن با همکاری متخصصان تغذیه طراحی شده است و برنامه غذایی متناسب با نیازهای فردی ارائه میدهد.
الهام زمانی هستم دانش آموخته رشته تغذیه. [شماره نظام پزشکی: ت-2379]
من دوره کارشناسی تغذیه را در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندم و بعد از آن مدرک کارشناسی ارشد تغذیه را از دانشگاه علوم پزشکی تهران اخذ نمودم. با توجه به گسترش و پیشرفت هر روزهی علم، سعی میکنم در دورهها و کارگاههای آموزشی معتبر (مانند دوره های انجمن تغذیه ایران) شرکت کنم.
بیش از چهار سال است که به دلیل علاقه به نوشتن به صورت تخصصی در حوزه تغذیه، پزشکی و سبک زندگی سالم تولید محتوا میکنم. امیدوارم نکات علمی و عمومی که پیرامون تغذیه سالم و ارتباط آن با بیماریها بیان میکنم، به شما در داشتن یک زندگی بهتر کمک کند.