علائم کبد چرب چیست؟ علائم کبدچرب در زنان و مردان

شناخت علائم کبد چرب کمک می‌کند که بتوانید در مراحل اولیه این بیماری را تشخیص دهید؛ بیماری که این روزها در میان مردم دنیا رو به افزایش بوده و با ادامه این سبک از زندگی امروزی در حال فراگیر شدن است. این بیماری در ابتدای کار، خود را نشان نمی‌دهد و به مرور با بدتر شدن اوضاع، ناگهان متوجه می‌شوید که مدت‌هاست درگیرش شده‌اید.

برای جلوگیری از این موضوع بهتر است با نشانه های کبد چرب آشنا شوید تا قبل از بدتر شدن اوضاع برای درمان آن اقدام کنید. اگر نمی‌دانید علائم کبد چرب چیست؟ راه تشخیص آن چگونه است؟ و آیا علایم کبد چرب در مردان و زنان تفاوت دارند؟ توصیه می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

کبد چرب چیست؟

کبد یکی از اعضای اصلی بدن برای پردازش مواد غذایی و دفع مواد زائد است؛ یک کبد سالم باید بدون چربی بوده یا هیچ چربی نداشته باشد. اگر بیش از حد الکل مصرف کنید یا پرخوری کنید، بدن شما مقداری از کالری‌های اضافی را به چربی تبدیل می‌کند تا با این مازاد مقابله کند.

سپس این چربی در سلول‌های کبد ذخیره می‌شود. کبد چرب زمانی اتفاق می‌افتد که چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد از وزن کل کبد شما را تشکیل دهد. کبد چرب انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

• کبد چرب مرتبط با مصرف الکل: مصرف الکل باعث کشته شدن سلول‌های کبد می‌شود و فرصت کافی را برای بازسازی این موارد ایجاد نمی‌کند؛ در نتیجه کبد چرب به وجود می‌آید.
• کبد چرب مرتبط با اختلال متابولیک: این نوع از کبد چرب به عوامل قلبی مرتبط است و بیشتر در افراد مبتلا به چاقی، دیابت نوع 2، فشار خون بالا و چربی خون زیاد اتفاق می‌افتد.

علائم کبد چرب

علائم کبد چرب بسته به گریدهای مختلف آن، متفاوت است. این گریدها به قرار زیر هستند:

• گرید 1: شکل خفیف بیماری است که در آن تجمع چربی در خارج از کبد رخ می‌دهد.
• گرید 2: بیماری نسبتا شدید شده و نیاز به درمان دارد.
• گرید 3: بیماری بسیار شدید شده و نیازمند درمان فعال است.

به طور کلی درجه 1 خفیف، درجه 2 متوسط ​​و درجه 3 شدید است که به طور بالقوه منجر به آسیب کبدی، اسکار (فیبروز) و سیروز می‌شود. تشخیص زودهنگام و تغییر سبک زندگی برای جلوگیری از پیشرفت علایم کبد چرب بسیار مهم است.  نشانه های کبد چرب در هریک از این سه گرید به قرار زیر هستند:

علائم گرید 1

در این مرحله اولیه، ممکن است علائم قابل توجهی وجود نداشته باشند. با این حال، احتمال دارد برخی از افراد احساس خستگی، احساس پری یا ناراحتی در شکم یا بزرگ شدن خفیف کبد را تجربه کنند. این علائم اغلب ظریف هستند و مختص کبد چرب نیستند.

علائم گرید 2

با پیشرفت بیماری ، علائم می‌توانند بارزتر شوند. ممکن است علائمی مانند خستگی، کاهش وزن بی‌دلیل، درد یا ناراحتی شکمی و احساس کسالت عمومی بروز کند.

علائم گرید 3

در این حالت علائم کبد چرب ممکن است شامل درد مداوم شکم، تورم شکم (آسیت)، کبودی یا خونریزی و خارش باشند. در سیروز، علائم شدیدتر می‌شوند و مواردی مانند گیجی، اختلال شناختی، تحلیل رفتن عضلات و افزایش آسیب‌پذیری عفونت مشاهده خواهند شد.

علائم کبد چرب در زنان

بیماری کبد چرب در زنان و مردان می‌تواند علائم متفاوتی داشته باشد؛ اما در بیشتر مواقع این علائم یکسان هستند. اگر بیماری کبد چرب کنترل نشود و به سیروز تبدیل شود، علائم کبد چرب در زنان به صورت زیر خود را نشان می‌دهد:

• درد معده
• کاهش وزن غیر‌منتظره
• از دست دادن اشتها
• حالت تهوع
• زردی پوست (یرقان)
• ادرار تیره رنگ
• مدفوع رنگ پریده
• رگ‌های خونی قابل مشاهده
• خارش پوست
• تورم پاها
• سرگردانی
• ریزش مو

اگرچه احتمال ابتلای مردان به بیماری کبد چرب بسیار بیشتر از زنان است؛ اما خطر ابتلای زنان پس از یائسگی به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد. مطالعات نشان داده‌اند که زنان 50 تا 59 ساله در مقایسه با زنان سایر گروه‌های سنی در معرض خطر بیشتری هستند.

به همین دلیل، محققان فکر می‌کنند شواهد قابل توجهی وجود دارند که نشان می‌دهند هورمون‌های جنسی در ایجاد بیماری کبد چرب نقش دارند. به طور خاص، به نظر می‌رسد افزایش سطح تستوسترون خطر ابتلا به بیماری کبدی را در زنان افزایش می‌دهد. همچنین خطر ابتلا به کبد چرب در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) وجود دارد؛ وضعیتی که تا حدی با سطوح پایین استروژن مشخص می‌شود.

علائم کبد چرب در مردان

علائمی که در بخش‌های قبلی گفته شد، می‌توانند در مردان مبتلا به کبد چرب نیز خود را نشان دهد. با این حال بر اساس مطالعات انجام شده شایع‌ترین علائم کبد چرب در مردان به قرار زیر هستند:

• خستگی بیش از حد
• حالت تهوع
• کاهش وزن
• کاهش اشتها
• تورم شکم
• بزرگ شدن سینه‌ها
• ورم پا

مردان و زنان با مشاهده این علائم، برای تشخیص بیماری خود باید به پزشک مراجعه کنند؛ در صورتی که بیماری در روزهای آغازین خود باشد با یک برنامه هفتگی رژیم غذایی کبد چرب بهبود می‌یابد. برخی از افراد دارای علائم کبد چرب در چهره هستند که با تشخیص دکتر قابل شناسایی است.

احتمال ابتلا به کبد چرب در چه کسانی بیشتر است؟

پزشکان بر این باورند که چاقی شایع‌ترین علت بیماری کبد چرب است؛ زیرا در دهه‌های گذشته چاقی رو به افزایش بوده و پزشکان شاهد افزایش مداوم بیماری کبد چرب هستند. اگرچه کودکان و بزرگسالان جوان ممکن است به بیماری کبد چرب مبتلا شوند؛ اما این بیماری در میان‌سالی شایع‌تر است. با این حال احتمال ابتلا به کبد چرب در افرادی با علائم زیر بیشتر وجود دارد:

• اضافه وزن
• داشتن سطح چربی خون بالا، تری گلیسیرید یا کلسترول بد
• ابتلا به دیابت یا پیش دیابت
• داشتن فشار خون بالا

دلایل ابتلا به کبد چرب

دلایل ابتلا به کبد چرب متعدد هستند و بستگی زیادی به سبک زندگی افراد دارند. با داشتن یک رژیم غذایی مناسب و کاهش سریع چربی خون می‌توانید تا حد زیادی در برابر ابتلا به کبد چرب مقاومت کنید.

با این حال، بر اساس اطلاعات درج شده در سایت healthdirect برخی از گروه‌ها بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری هستند که عبارتند از:

• اختلال مصرف الکل (مصرف مکرر یا شدید الکل)
• سندرم متابولیک (مقاومت به انسولین، فشار خون بالا، کلسترول بالا و سطح تری گلیسیرید بالا)
• دیابت نوع 2
• دارای اضافه وزن
• دارای چاقی بیش از اندازه
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• آپنه انسدادی خواب
• کم‌کاری تیروئید (هورمون‌های تیروئید پایین)
• دچار کم‌کاری هیپوفیز (هورمون‌های غده هیپوفیز کم)
• هیپوگنادیسم (هورمون‌های جنسی پایین)

راه‌های تشخیص کبد چرب

از آنجایی که بیماری کبد چرب معمولا علائمی ایجاد نمی‌کند، پزشک شما ممکن است اولین کسی باشد که متوجه یک مشکل می‌شود. سطوح بالای آنزیم‌های کبدی که در آزمایش خون برای سایر بیماری‌ها ظاهر می‌شوند، ممکن است علامت قرمز را ایجاد کنند. افزایش آنزیم‌های کبدی نشانه آسیب کبد شماست.

برای تشخیص بیماری، پزشک ممکن است موارد زیر را انجام دهد:

• تهیه یک تاریخچه پزشکی در مورد شرایط شما، میزان مصرف الکل و داروهایی که مصرف می‌کنید
• یک معاینه فیزیکی برای بررسی علائم التهاب، مانند بزرگ شدن کبد یا علائم سیروز مانند زردی
• روش‌های تصویربرداری از جمله سونوگرافی، سی تی اسکن (اسکن توموگرافی کامپیوتری) یا MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)، برای بررسی کبد شما و علائم التهاب و جای زخم
• استفاده از سونوگرافی تخصصی به نام فیبرو اسکن برای بررسی میزان چربی و بافت اسکار در کبد
• بیوپسی کبد (نمونه بافت) برای تعیین میزان پیشرفت بیماری کبد چرب مرتبط با عوامل متابولیک

درمان کبد چرب

هیچ درمان یا داروی خاصی برای از بین بردن علائم کبد چرب وجود ندارد. با این حال، پزشکان معتقدند که تغییر دادن سبک زندگی می‌تواند تا حد زیادی عوامل خطرناک را که باعث بدتر شدن بیماری می‌شوند، بهبود ببخشد. با توجه به این مورد، پزشک به شما موارد زیر را توصیه می‌کند:

اجتناب از الکل

حتی اگر کبد چرب شما مربوط به مصرف الکل نباشد، باید از الکل دوری کنید. حتی خوردن مقدار کمی الکل در هفته هم می‌تواند علائم کبد چرب را تشدید کند؛ از سوی دیگر، الکل‌های تقلبی یا غیراستاندارد، احتمال ابتلا به این بیماری را به طور وحشتناکی بالا می‌برند.

کاهش وزن

برای اینکه بتوانید از شدید شدن علایم کبد چرب جلوگیری کنید، باید کاهش وزن را در برنامه خود قرار دهید. ورزش کنید و زیر نظر متخصص تغذیه، یک رژیم غذایی اصولی بگیرید؛ برای ایده گرفتن هم می‌توانید از برنامه هفتگی رژیم غذایی کبد چرب استفاده کنید. همچنین می‌توانید با نظر پزشک، از داروهای کاهش وزن استفاده کرده یا اینکه جراحی چاقی را در برنامه خود قرار دهید.

مصرف دارو برای شرایط علائم متابولیک

داروهای تجویز شده را برای کنترل دیابت، کلسترول و تری گلیسیرید (چربی در خون) مصرف کنید. همچنین ممکن است در موارد خاص نیاز به مصرف ویتامین E، تیازولیدیندیون‌ها و داروهای مورد استفاده برای درمان دیابت داشته باشید.

واکسینه شدن برای هپاتیت A و B

این عفونت‌های ویروسی، بسیار خطرناک هستند و شما را آسیب پذیر می‌کنند. به ویژه اگر قبلا بیماری کبدی داشته‌اید، نزدن واکسن می‌تواند شما را در معرض خطر ابتلا به بیماری هپاتیت و کبد چرب قرار دهد.

تغییر داروهای مصرفی با نظر پزشک

در صورتی که داروی شما باعث تجمع چربی در کبد شود، ممکن است پزشک شما نسخه‌های شما را تغییر دهد.

سوالات متداول درباره علائم کبد چرب

آیا علائم کبد چرب در چهره مشخص می‌شوند؟

بله. برخی از علائم کبد چرب در چهره بروز پیدا می‌کنند که شامل جوش‌های کوچک و قرمز مایل به صورتی در صورت و گردن، زردی پوست صورت، قرمز یا زرد شدن سفیدی مردمک چشم و سیاهی و گودی زیر چشم هستند.

درد کبد چرب چگونه است؟

در مواردی که بیماری کبد چرب شدید شود و با زخم همراه باشد، در سمت راست بالای شکم خود احساس درد می‌کنید.

تست کبد چرب با آبغوره چیست؟

برای انجام این تست باید یک استکان آبغوره طبیعی بنوشید و 50 ثانیه صبر کنید. اگر دهان شما آب بیفتد، احتمالا قند خون در شما بالا خواهد بود و اگر دهانتان خشک شود، مشکل کبدی دارید.

بیماری کبد چرب در مراحل اولیه خود چندان خطرناک نیست و با تغییر سبک زندگی خود می‌توانید به سرعت آن را درمان کنید. در حالتی که بیماری شدید می‌شود و علائم کبد چرب خود را نشان می‌دهند، حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا کنترل اوضاع را در دست بگیرد. با داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و پرهیز از بی‌تحرکی و غذاهای ناسالم می‌توانید به سلامتی این عضو مهم در بدن خود کمک کنید.