13 گیاه دارویی برای کاهش وزن و چربی‌سوزی

استراتژی‌های کاهش وزن معمولا بر محدود کردن کالری دریافتی روزانه تمرکز دارند، اما کاهش وزن پایدار به چیزی فراتر از این تکنیک‌ها نیاز دارد. مدیریت موفق وزن مستلزم یک رویکرد جامع است؛ رویکردی که در آن درمان چاقی با گیاهان دارویی می‌تواند به‌ عنوان یک روش طبیعی و مکمل، نقش ارزشمندی ایفا کند.

تحقیقات نشان می‌دهد بسیاری از گیاهان دارویی قادرند با افزایش متابولیسم، کمک به چربی‌سوزی و کاهش اشتها، فرآیند کاهش وزن را تسهیل کنند. در این مقاله به معرفی موثرترین گیاهان دارویی برای کنترل وزن و نحوه تاثیرگذاری آن‌ها می‌پردازیم.

تاثیر گیاهان دارویی برای چاقی

گیاهان دارویی قرن‌ها است که در سراسر جهان به منظور بهبود سلامتی و لاغری آسان استفاده می‌شوند. آن‌ها می‌توانند از راه‌های مختلف به روند کاهش وزن کمک کنند؛ از افزایش سوخت‌وساز بدن گرفته تا کاهش اشتها و بهبود هضم.

بعضی از گیاهان به ‌طور طبیعی باعث تحریک فرآیند چربی‌سوزی می‌شوند، در حالی‌ که بعضی دیگر به تنظیم قند خون، کاهش میل به غذاهای شیرین و کنترل گرسنگی کمک می‌کنند. علاوه بر این، گیاهانی هم وجود دارند که با پاکسازی بدن از سموم و بهبود عملکرد دستگاه گوارش، فرآیند لاغری را تسهیل می‌کنند.

با این حال، مهم است که بدانید گیاهان دارویی به‌ تنهایی معجزه نمی‌کنند. آن‌ها زمانی بیشترین تاثیر را دارند که در کنار رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم استفاده شوند.

درمان چاقی با گیاهان دارویی

طبیعت همیشه راه‌حل‌های خوبی برای حفظ سلامتی و تناسب اندام در اختیار ما گذاشته است. در ادامه به معرفی بهترین گیاهان دارویی برای کاهش وزن می‌پردازیم.

1. شنبلیله

به نقل از «health»، شنبلیله دارای خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدمیکروبی اثبات‌شده است و بر اساس تحقیقات به کنترل وزن کمک می‌کند.

در یک مطالعه، محققان به موش‌ها به مدت 12 هفته رژیم غذایی پرچرب دادند و سپس شنبلیله را به رژیم آن‌ها اضافه کردند.

نتایج این تحقیق نشان داد که شنبلیله وزن بدن و میزان تجمع چربی را به طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد و در عین حال باعث پایین آمدن قند خون ناشتا و بهبود مقاومت به انسولین می‌شود.

کسانی که به شنبلیله حساسیت دارند ممکن است با عوارض جانبی مانند نفخ، اسهال و افت قند خون مواجه شوند. پیش از افزودن این گیاه به رژیم غذایی خود حتما در مورد عوارض احتمالی و تداخلات دارویی آن با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

2. جینسینگ

در مسیر درمان چاقی با گیاهان دارویی، جینسینگ یکی از گزینه‌هایی است که توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کرده است.

جینسینگ حاوی ترکیباتی است که می‌توانند از طریق مکانیسم‌های مختلف به مدیریت وزن کمک کنند. جینسنوسیدهای موجود در این گیاه با التهاب ناشی از رژیم‌های غذایی پرچرب مقابله می‌کنند و در تنظیم اشتها نقش دارند.

جینسینگ می‌تواند با تنظیم لپتین (هورمون کنترل‌کننده‌ی اشتها) و کاهش جذب گلوکز (قند) از پرخوری جلوگیری کند.

اگرچه دوز استانداردی برای مصرف جینسینگ به منظور کاهش وزن وجود ندارد، اما یک مطالعه‌ کوچک روی 10 شرکت‌کننده نشان داد که مصرف روزانه هشت گرم عصاره‌ جینسینگ به مدت هشت هفته برای لاغری مفید است.

از آنجا که جینسینگ با بعضی از داروها تداخل دارد، توصیه می‌شود قبل از مصرف آن با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

3. فلفل کاین

فلفل کاین که یک نوع فلفل چیلی است، ترکیبی به نام کپسایسین دارد که طعم تند فلفل را به وجود می‌آورد و برای سلامتی مفید است.

بر اساس تحقیقات، کپسایسین می‌تواند متابولیسم را افزایش دهد؛ به این معنی که کالری‌سوزی را در طول روز بهبود می‌بخشد و در نتیجه به کاهش وزن کمک می‌کند.

در حال حاضر، مقدار استانداردی برای مصرف فلفل کاین به منظور کاهش وزن تعیین نشده است. با این حال، محققان در یک مطالعه‌ تاثیر کپسایسین را در دوزهای 2 و چهار میلی‌گرم در روز بررسی کردند.

شرکت‌کنندگان در این مطالعه به طور میانگین روزانه 257 کالری انرژی کمتری دریافت کردند که این موضوع به تاثیر کپسایسین بر سرکوب اشتها نسبت داده می‌شود.

4. گیمنما سیلوستر

وقتی پای درمان چاقی با گیاهان دارویی در میان است، گیمنما سیلوستر (Gymnema sylvestre) یک انتخاب عالی به شمار می‌آید.

گیمنما سیلوستر گیاهی است که به طور گسترده در هند یافت می‌شود و به دلیل تاثیراتش بر سطح قند خون محبوبیت زیادی دارد.

گیمنما سیلوستر حاوی ترکیبی به نام گیمنمیک اسید است که بر اساس تحقیقات می‌تواند میل به مصرف قند را کاهش دهد. این گیاه پرخاصیت همچنین جذب گلوکز را مهار می‌کند و با کنترل قند خون جلوی افزایش وزن را می‌گیرد.

تحقیقات درباره دوز ایده‌آل گیمنما سیلوستر محدود است. با این حال، می‌توان این گیاه را به چای یا اسموتی افزود یا از مکمل‌های حاوی آن استفاده کرد.

اگر از داروهای دیابت استفاده می‌کنید، باید گیمنما سیلوستر را بااحتیاط بخورید. چون ممکن است بر سطح قند خون شما تاثیر بگذارد.

5. فلفل سیاه

اگر به درمان چاقی با گیاهان دارویی علاقه‌مند باشید، نمی‌توانید از خواص فلفل سیاه به سادگی صرف‌نظر کنید. این ادویه حاوی یک ترکیب قوی به نام پیپرین است که طعم تند فلفل را ایجاد می‌کند و فواید زیادی برای سلامتی دارد.

پیپرین می‌تواند سوخت‌وساز بدن را در حین ورزش با تنظیم متابولیسم کربوهیدرات و چربی افزایش دهد. بنابراین افزودن فلفل سیاه به غذا ممکن است کالری‌سوزی را به طور قابل‌توجهی تقویت کند.

در حال حاضر، دوز استانداردی برای مصرف فلفل سیاه به منظور کاهش وزن تعیین نشده است. با این حال، تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف 27 میلی‌گرم پیپرین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می‌تواند به تدریج به کاهش وزن منجر شود.

6. زردچوبه

شواهد در مورد خواص زردچوبه برای آقایان و بانوان نشان می‌دهد که این ادویه یک گزینه عالی برای کاهش وزن است.

زردچوبه ترکیبی به نام کورکومین دارد که مسئول رنگ زرد درخشان، طعم قوی و خواص دارویی آن است. کورکومین از خاصیت ضدالتهابی برخوردار است و با التهاب ناشی از استرس اکسیداتیو مقابله می‌کند.

ترکیبات فعال زردچوبه همچنین با بهبود حساسیت به انسولین، فرآیند کاهش وزن را تسهیل می‌کنند. کورکومین با کنترل قند خون و درمان مقاومت به انسولین مرتبط است که این امر می‌تواند از تجمع چربی در بدن جلوگیری کند.

هنوز مشخص نیست که مصرف چه مقدار زردچوبه برای کاهش وزن مفید است. با این حال، شما می‌توانید به راحتی این ادویه را در برنامه غذایی خود بگنجانید. کافی است از زردچوبه برای تهیه غذا استفاده کنید یا آن را داخل اسموتی و چای بریزید.

7. دارچین

در میان روش‌های مختلف درمان چاقی با گیاهان دارویی، استفاده از دارچین طرفداران زیادی دارد. این ادویه از راه‌های مختلف به کاهش وزن کمک می‌کند. برای مثال:

• متابولیسم را تقویت می‌کند.
• سطح لپتین (هورمون تنظیم‌کننده اشتها) را افزایش می‌دهد.
• حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد.
• خواص ضدالتهابی دارد و به همین دلیل از سلامت کلی بدن و روند کاهش وزن حمایت می‌کند.

با این حال، به نظر می‌رسد برای کسب نتیجه مطلوب باید مقدار قابل‌توجهی دارچین مصرف شود. بر اساس تحقیقات، مصرف حداقل سه گرم دارچین در روز می‌تواند به عنوان یک عامل کمکی در کاهش وزن عمل کند.

نکته‌ مهم این است که دارچین ممکن است با بعضی از داروها به‌ویژه داروهای کنترل‌کننده فشار خون و داروهای دیابت تداخل داشته باشد. بنابراین قبل از افزودن آن به رژیم غذایی خود باید با یک متخصص مشورت کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این ادویه پیشنهاد می‌کنیم مقاله مربوط به بهترین زمان مصرف دارچین برای لاغری را مطالعه کنید.

8. کارالوما فیمبریاتا

کارالوما فیمبریاتا (Caralluma fimbriata) یک گیاه خوراکی است که معمولا در مناطق خشک آسیا یافت می‌شود و به دلیل تاثیری که‌ در سرکوب اشتها دارد به کاهش وزن کمک می‌کند.

اگرچه به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما چند مطالعه نشان داده‌اند که مصرف روزانه یک گرم کارالوما فیمبریاتا برای کاهش وزن به‌ویژه در ناحیه شکم مفید است. تاثیر این گیاه بر اشتها می‌تواند احساس گرسنگی را کاهش دهد و به محدود کردن کالری دریافتی کمک کند.

بسیاری از مکمل‌های کاهش وزن حاوی کارالوما فیمبریاتا هستند. با این حال، می‌توان این گیاه را به ‌صورت خام، آبپز یا به‌ عنوان افزودنی در انواع سس‌ها و چاشنی‌ها هم استفاده کرد.

9. زیره

بعضی از افراد از زیره برای لاغری استفاده می‌کنند. در یک مطالعه مشاهده شد که افزودن سه گرم زیره، 2 بار در روز، به یک سروینگ ماست با کاهش کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسرید و افزایش کلسترول خوب (HDL) مرتبط است و وزن بدن را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد.

در یک مطالعه دیگر هم کسانی که سه بار در روز مکمل زیره مصرف کردند، در مقایسه با گروه کنترل، یک کیلو وزن بیشتری از دست دادند.

شما می‌توانید زیره را به انواع غذاها از جمله پلو، سس، سبزیجات و... اضافه کنید.

10. پونه کوهی (اورگانو)

وقتی از درمان چاقی با گیاهان دارویی صحبت می‌شود، پونه کوهی یکی از بهترین گزینه‌هایی است که باید به آن اشاره کرد.

پونه کوهی حاوی ترکیبات فعال مختلفی از جمله کارواکرول است؛ ترکیبی که به دلیل تاثیر بالقوه‌اش بر متابولیسم و کاهش چربی مورد مطالعه قرار گرفته است. کارواکرول خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و می‌تواند بیان پروتئین‌های مرتبط با تجمع سلول‌های چربی را مهار کند.

با این حال، تحقیقات کمی در مورد تاثیر پونه کوهی روی کاهش وزن انجام شده است و در حال حاضر دوز استانداردی برای مصرف آن وجود ندارد.

11. هل

هل حاوی ترکیبات ارزشمندی است که از طریق مکانیسم‌های مختلف به کاهش وزن کمک می‌کنند.

به عنوان مثال، تحقیق روی حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است که هل می‌تواند مصرف انرژی (میزان کالری‌ سوزانده‌شده در طول روز) را افزایش دهد. این ادویه همچنین با تنظیم اشتها باعث کاهش توده چربی بدن می‌شود.

در حال حاضر، دوز استانداردی برای مصرف هل به منظور کاهش وزن مشخص نشده است. اما بیشتر مطالعات از سه گرم هل در روز استفاده کرده و به نتایج مفیدی رسیده‌اند.

اگرچه سه گرم هل ممکن است برای مصرف روزانه زیاد به نظر برسد، اما به راحتی می‌توان آن را به غذاهای مختلف اضافه کرد. هل به سوپ و سایر غذاها طعم و بوی خوبی می‌بخشد.

12. عصاره دانه قهوه سبز

برای درمان چاقی با گیاهان دارویی می‌توان از عصاره دانه قهوه سبز هم استفاده کرد. این عصاره حاوی کلروژنیک اسید و ترکیبات گیاهی دیگری است که همگی می‌توانند بر متابولیسم چربی و اشتها تاثیر بگذارند.

کلروژنیک اسید موجود در قهوه سبز به تنظیم سطح قند خون و بهبود حساسیت به انسولین کمک می‎‌کند که این موارد برای چربی‌سوزی مفیدند.

عصاره قهوه سبز معمولا در کنار رژیم غذایی سالم مصرف می‌شود. با این حال، علی‌رغم سال‌ها تحقیق، هنوز دوز استانداردی برای آن تعیین نشده است.

از آنجا که تاثیر این عصاره روی افراد مختلف متفاوت است، توصیه می‌شود نظر پزشک یا متخصص تغذیه را در مورد آن جویا شوید.

13. زنجبیل

زنجبیل قرن‌ها است که به عنوان چاشنی و داروی گیاهی استفاده می‌شود و وقتی در یک رژیم غذایی متعادل قرار می‌گیرد، می‌تواند به کاهش وزن کمک کند.

در یک مطالعه، شرکت‌کنندگانی که روزانه 2 گرم پودر زنجبیل مصرف کردند، توانستند وزن و شاخص توده بدنی (BMI) خود را به طور قابل‌توجهی کاهش دهند.

سایر تحقیقات هم تایید کرده‌اند که زنجبیل از طریق افزایش متابولیسم، مهار جذب چربی و کنترل اشتها به مدیریت وزن کمک می‌کند.

زنجبیل به شکل تازه، خشک یا پودرشده قابل مصرف است. شما می‌توانید آن را به انواع غذاها مثل سوپ‌، آش و عدسی اضافه کنید.

تهیه دمنوش لاغری هم یکی از محبوب‌ترین روش‌های استفاده از زنجبیل است. این دمنوش هم آرام‌بخش است و هم باعث تقویت متابولیسم می‌شود.

نکات ایمنی برای درمان چاقی با گیاهان دارویی

هنگام درمان چاقی شکم با دارو‌های گیاهی مهم است که ابتدا با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا از ایمنی و اثربخشی این روش مطمئن شوید. همچنین ضروری است این محصولات را از برندهای معتبر تهیه کنید.

توصیه می‌شود مکمل‌های گیاهی را با دوز کم شروع کرده و از آن‌ها دقیقا طبق دستور استفاده کنید؛ مگر اینکه تیم پزشکی توصیه دیگری داشته باشد.

علاوه بر این، واکنش بدن خود را به محصولات گیاهی زیر نظر بگیرید و در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی یا واکنش‌ منفی، مصرف آن‌ها را قطع کنید. همچنین اگر با عوارض جانبی شدید مواجه شدید، بلافاصله نزد پزشک بروید.

زمان مراجعه به متخصص تغذیه

کاهش وزن پایدار به رویکرد جامع نیاز دارد و یک متخصص تغذیه باتجربه می‌تواند در این مسیر نقش مهمی ایفا کند.

کاهش وزن ممکن است نیازمند تغییر رژیم غذایی و برنامه ورزشی، بهبود الگوی خواب و مدیریت استرس باشد. متخصص تغذیه به شما کمک می‌کند عوامل تاثیرگذار بر وزن را بشناسید و تغییرات لازم را به‌ طور ایمن اجرا کنید.

اگر قبلا در کاهش وزن با چالش‌های متعدد روبه‌رو بوده‌اید یا به یک بیماری مزمن مبتلا هستید، مراجعه به متخصص اهمیت بیشتری دارد. متخصص تغذیه به شما در بهینه‌سازی رژیم غذایی‌ کمک می‌کند و گیاهان دارویی را به صورت ایمن در برنامه روزانه‌تان قرار می‌دهد.

اگرچه گیاهان و ادویه‌ها نمی‌توانند جایگزین توصیه‌های پزشکی شوند، اما بعضی از آن‌ها ممکن است به شما در رسیدن به وزن مناسب کمک کنند.

به یاد داشته باشید که تحقیقات محدودی در مورد تاثیر گیاهان مختلف روی وزن بدن انجام شده است و هر نوع گیاهی برای همه افراد مناسب نیست. بنابراین قبل از درمان چاقی با گیاهان دارویی لازم است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.