مهم‌ترین عوارض چاقی و اضافه وزن

چاقی یکی از چالش‌های بزرگ سلامت عمومی در دنیای امروزی است که تاثیرات منفی زیادی بر جسم و روان افراد دارد. عوارض چاقی فقط شامل حمله قلبی، سکته مغزی یا آرتروز نمی‌شود؛ بلکه کمبود اعتماد به نفس، اضطراب و افسردگی را هم دربرمی‌گیرد.

اگر می‌خواهید بدانید چاقی چه عوارضی دارد و چگونه درمان می‌شود، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید. چون تصمیم داریم شما را با عوارض و مشکلات چاقی و راه‌های مقابله با آن‌ها آشنا کنیم.

عوارض چاقی چیست؟

از عوارض چاقی بیش از حد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. عوارض چاقی مفرط روی مفاصل

چاقی باعث می‌شود فشار زیادی روی مفاصل وارد ‌‌شود. در نتیجه، خطر ابتلا به استئوآرتریت (آرتروز) افزایش پیدا می‌کند یا این بیماری به تدریج بدتر می‌شود. آرتروز که به دلیل ساییدگی غضروف ایجاد می‌شود با درد، تورم و خشکی مفاصل همراه است.

چاقی همچنین در ابتلا به بیماری نقرس نقش دارد. نقرس یک نوع آرتریت التهابی است که در اثر افزایش اسید اولیک خون رخ می‌دهد. اسید اوریک اضافی می‌تواند کریستال‌هایی تشکیل دهد که در مفاصل رسوب می‌کنند و باعث درد می‌شوند.

2. عوارض چاقی بدن روی فشار خون

از مهمترین عوارض چاقی می‌توان به فشار خون بالا اشاره کرد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که خون با فشار بالاتر از حد طبیعی در رگ‌ها حرکت می‌کند.

عوامل ژنتیکی در افزایش فشار خون نقش دارند، اما چاقی هم با این بیماری مرتبط است. تحقیقات نشان می‌دهد که چاقی مسئول 65 تا 78 درصد موارد ابتلا به پرفشاری خون است.

پرفشاری خون باعث می‌شود رگ‌هایی که خون را به قلب می‌رسانند، سخت و باریک شوند. علاوه بر این، خطر ابتلا به بیماری قلبی، حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری کلیوی را افزایش می‌دهد.

3. عوارض چاقی برای قلب

بیماری قلبی در افراد چاق شایع‌تر است. چون رسوبات چربی ممکن است با گذشت زمان در شریان‌هایی که خون را به قلب می‌رسانند، تجمع پیدا کنند.  

از سوی دیگر، افراد چاق معمولا فشار خون، چربی خون و قند خون بالاتری دارند که همه این عوامل با بیماری قلبی مرتبط هستند.

تحقیقات در مورد عوارض چاقی و کم تحرکی نشان می‌دهد که چاقی شکمی بیشتر از سایر انواع چاقی خطر ابتلا به مشکلات قلبی را افزایش می‌هد.

4. از عوارض چاقی شدید: کبد چرب

افراد چاق ممکن است به یک بیماری کبدی معروف به نام بیماری کبد چرب غیرالکلی مبتلا شوند. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که چربی اضافی در کبد تجمع پیدا می‌کند. این چربی اضافی می‌تواند به کبد آسیب برساند یا باعث رشد بافت اسکار شود که به آن سیروز می‌گویند.

بیماری کبد چرب معمولا هیچ علامتی ندارد. اما در نهایت ممکن است به نارسایی کبد منجر شود. کاهش وزن، پیروی از رژیم غذایی سالم و ورزش منظم تنها راه برای درمان این بیماری است. برنامه هفتگی رژیم غذایی کبد چرب حاوی غذاهای گیاهی، ماهی و روغن زیتون است.

5. عوارض چاقی برای دستگاه گوارش

بیماری رفلاکس معده به مری یکی از عوارض چاقی است که غالبا نادیده گرفته می‌شود. در افراد مبتلا به این بیماری، اسید معده به داخل مری برمی‌گردد و باعث سوزش سر دل می‌شود.

علاوه بر این، چاقی خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش می‌دهد. این سنگ‌ها معمولا از کلسترول یا سایر مواد موجود در صفرا ساخته می‌شوند و از کوچک تا بزرگ متغیر هستند.

6. عوارض اضافه وزن روی پوست

مشکلات پوستی از شایع‌ترین عوارض چاقی و اضافه وزن هستند. در قسمت‌هایی که چین‌های چربی بدن با یکدیگر تماس دارند، ممکن است جوش یا التهاب پوستی ایجاد شود. همچنین احتمال دارد مشکلی به نام آکانتوزیس نیگریکانس رخ دهد.

آکانتوزیس نیگریکانس با تغییر رنگ و ضخیم شدن پوست در چین‌ها و خطوط بدن مشخص می‌شود. این وضعیت با مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 هم مرتبط است.

7. عوارض چاقی بیش از حد بر سلامت جنسی

چاقی بیش از حد تاثیر قابل‌توجهی بر سلامت جنسی دارد. چون تعادل هورمون‌های بدن را مختل می‌کند. همچنین به کاهش اعتماد به نفس منجر می‌شود که این موضوع ممکن است میل و رضایت جنسی را کاهش دهد.

بر اساس تحقیقات، زنان چاق با مشکلات زیادی مثل اختلال تخمک‌گذاری، قاعدگی نامنظم، ناباروری یا سقط جنین مواجه می‎‌شوند. از عوارض چاقی در مردان هم می‌توان به کاهش تستوسترون، اختلال نعوظ و ناباروری اشاره کرد.

شواهد نشان می‌دهد که چاقی در بین افراد متاهل شایع است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع توصیه می‌کنیم مقاله مربوط به «چاقی بعد از ازدواج» را بخوانید.

8. عوارض چاقی بر سلامت روان

چاقی خطر ابتلا به مشکلات سلامت روان را افزایش می‌دهد. کاهش اعتماد به نفس، ایجاد احساسات منفی، استرس، اضطراب، افسردگی و بی‌قراری از عوارض چاقی بدن هستند.

رابطه چاقی و افسردگی

تحقیق در مورد چاقی و عوارض آن نشان می‌دهد که افزایش شاخص توده بدنی (BMI) با افسردگی ارتباط دارد. این  ارتباط در زنان در مقایسه با مردان قوی‌تر است.

افراد چاق ممکن است در معرض قضاوت یا رفتار تبعیض‌آمیز قرار بگیرند که این موضوع به سلامت روان آن‌ها آسیب می‌زند.

ارتباط چاقی شدید و اضطراب

چاقی ممکن است نقش مهمی در اختلالات سلامت روان داشته باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد چاق معمولا مضطرب‌تر از دیگران هستند.

برای درک بهتر ارتباط چاقی با اضطراب باید مطالعات بیشتری انجام شود. با این حال، به نظر می‌رسد افراد چاق به دلیل عدم رضایت از ظاهر خود اعتماد به نفس کمی دارند که این موضوع می‌تواند به اضطراب منجر شود.

راه‌های پیشگیری و کنترل اضافه وزن و چاقی

ترکیب رژیم غذایی و ورزش به شما شما کمک می‌کند که به مرور زمان وزن خود را کاهش دهید. برای دستیابی به این هدف لازم نیست تغییرات زیادی در سبک زندگی خود ایجاد کنید. حتی تغییرات کوچک هم اگر به طور مستمر ادامه داشته باشند، می‌توانند وزن‌تان را کاهش دهند.

1. رژیم غذایی

رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند که وزن‌ خود را کاهش دهید یا آن را در محدوده مناسب حفظ کنید:

• میزان کالری دریافتی خود را بر اساس نیاز بدن تنظیم کنید.
• پرخوری نکنید و مراقب حجم وعده‌های غذایی خود باشید.
• نیمی از بشقاب خود را با سبزیجات پر کنید.
• از میوه به عنوان میان وعده استفاده کنید.
• غلات تصفیه‌شده مانند ماکارونی و نان سفید را با غلات کامل مانند نان سبوس‌دار و جو دو سر جایگزین کنید.
• از منابع پروتئینی کم‌چرب مانند مرغ (بدون پوست)، غذاهای دریایی و حبوبات استفاده کنید.
• مصرف غذاهای سرخ‌شده، فست ‌فود و تنقلات شیرین را به حداقل برسانید یا آن‌ها را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنید.
• به جای سرخ کردن غذاها، آن‌ها را بخارپز یا کبابی کنید.
• از خوردن نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه و آبمیوه بپرهیزید.
• از مصرف الکل خودداری کنید.
• از رژیم‌های سخت یا بسیار محدوده‌کننده مانند رژیم تک وعده ای دوری کنید. چون می‌توانند به بدن آسیب برسانند و متابولیسم را کاهش دهند.

2. ورزش

ورزش هم راهکار دیگری است که می‌تواند با عوارض ناشی از چاقی مقابله کند و خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با آن را کاهش دهد.

برای شروع، حداقل 150 دقیقه در هفته فعالیت هوازی با شدت متوسط انجام دهید. برای مثال، می‌توانید پیاده‌روی کنید. وقتی به این میزان فعالیت بدنی عادت کردید، مدت زمان  آن را به 300 دقیقه در هفته افزایش دهید.

علاوه بر این، سعی کنید حداقل 2 بار در هفته تمرینات مقاومتی مانند حرکت شنا یا ورزش با دمبل را در برنامه تمرینی خود بگنجانید.

چاقی تقریبا روی قسمت‌های مختلف بدن تاثیر می‌گذارد و خطر ابتلا به بیماری‌های جسمی و روانی را افزایش می‌دهد. چنانچه با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنید، می‌توانید از طریق اپلیکیشن چنگال برای درمان آن اقدام کنید. حتی اگر 5‌ تا 10 درصد وزن فعلی خود را از دست بدهید، وضعیت سلامتی شما به طرز چشمگیری بهبود می‌یابد.