حرف‌ها و حدیث‌های زیادی درباره لاغری با سماق وجود دارد؛ تحقیق‌های علمی زیادی در این‌باره انجام نشده، اما متخصص‌های طب سنتی و گیاهان دارویی با حرارت زیادی از فواید سماق برای لاغری صحبت می‌کنند.
با ما همراه باشید تا ببینیم این ادویه واقعا چقدر به کاهش وزن کمک می‌کند، و هنگام مصرف آن باید به چه نکته‌هایی توجه کنیم.
ارزش غذایی و کالری سماق
اطلاعات غذایی سماق در هروعده، معادل یک قاشق چایخوری یا 2.7 گرم عبارت است از:
| کالری | 7.6 |
| چربی | 0.4 گرم |
| کلسترول | 0 |
| سدیم | 77 میلی‌گرم |
| کربوهیدرات | 1.3 گرم |
| فیبر | 0.9 گرم |
| قند | 0.2 گرم |
| پروتئین | 0.4 گرم |
| کلسیم | 8.9 میلی‌گرم |
| آهن | 0.5 گرم |
| ویتامین D | 0 |
| پتاسیم | 52.7 میلی‌گرم |
| کافئین | 0 |
لاغری با سماق؛ این ادویه چطور می‌تواند به کاهش وزن کمک کند؟
سماق (یا Sumac، با نام علمی Rhus Coriaria) ادویه‌ای ترش و کمی تند است، که از میوه‌های خشک و آسیاب‌شده یک درختچه گل‌دار با همین نام به دست می‌آید.
سماق بیشتر به عنوان یک چاشنیِ خوش‌طعم و مفید شناخته می‌شود؛ اما گاهی نام آن را در دستورالعمل‌های رژیم لاغری سریع و چربی‌سوزی شکم و پهلو هم می‌بینیم.
مسلما لاغری با سماق یک راهکار جادویی نیست. اما اگر آن را با رژیم غذایی اصولی و سبک زندگیِ سالم ترکیب کنیم، شاید بتوانیم از مزایای بالقوه آن برای کاهش وزن استفاده کنیم.
خواص ضد التهابی
سماق سرشار از آنتیاکسیدانها مانند ویتامین C، A و B، به ویژه فلاونوئیدهایی مانند کوئرستین (Quercetin) و کامفرول (Kaempferol) است که خواص ضد التهابی دارند. و همان‌طور که می‌دانید، التهاب مزمن در بدن با افزایش وزن و چاقی همراه است.
با مصرف سماق می‌توانید به کاهش التهاب بدن‌تان کمک کنید، سلامت عمومی‌تان را بهبود دهید، و تاثیر رژیم لاغری‌تان را تقویت کنید. ویتامین B موجود در آن هم می‌تواند متابولیسم را در سطح ایده‌آل حفظ کند.
بهبود سلامت گوارش
سماق از سال‌های دور برای برای کمک به هضم و بهبود سلامت روده تجویز می‌شده است. افراد علاقه‌مند به کاهش وزن هم می‌دانند که رژیم لاغری شکم بدون سیستم گوارشی سالم اصلا معنا ندارد؛ چون بدن نمی‌تواند مواد مغذی را جذب کند و متابولیسم را در سطح مناسبی نگه دارد.
این یعنی لاغری با سماق (به تنهایی) شاید امکان‌پذیر نباشد، اما می‌توان به تاثیرش روی مدیریت وزن امیدوار بود. این ادویه با بهبود هضم به شکل غیر مستقیم به کاهش وزن کمک می‌کند.
تقویت متابولیسم
بیشتر منابعی که درباره سماق برای لاغری صحبت می‌کنند، روی این ویژگی تاکید زیادی دارند. برخی از ترکیب‌های موجود در سماق مانند اسید گالیک (Gallic Acid) و تانن‌ها (Tannins) می‌توانند به بالا بردن متابولیسم بدن و سوزاندن کالری‌های بیشتر کمک کنند.
اگر این موضوع را دکنار یک رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم قرار دهیم، ممکن است بتوانیم روی خواص سماق برای لاغری شکم و پهلو حساب کنیم.
تنظیم قند خون
تانن‌های موجود در سماق برای تنظیم سطح قند خون هم مفیدند. ثابت بودن سطح قند خون برای مدیریت و کاهش وزن فوق‌العاده مهم است، چون نوسان آن منجر به افزایش گرسنگی و هوس‌های غذایی می‌شود. سماق با کنترل بهتر قند خون می‌تواند جلوی این مشکلات را بگیرد و کاهش وزن را راحت‌تر کند.
کنترل اشتها
این ادویه می‌تواند تاثیر رژیم چربی سوزی را هم بالا ببرد؛ چون آن‌طور که برخی منابع می‌گویند، سماق به دلیل طعم تند و تاثیر بالقوه‌اش روی احساس سیری ممکن است به کنترل اشتها کمک کند.
اضافه کردن سماق به وعده‌های غذایی کمک می‌کند برای مدت طولانی‌تری احساس سیری داشته باشید، در دام پرخوری نیفتید، و وزن‌تان را بهتر مدیریت کنید.
چاشنیِ کم‌کالری
یکی از چیزهایی که به راحتی کالری انواع غذا و میان‌وعده را افزایش می‌دهد، چاشنی‌ها و طعم‌دهنده‌ها هستند. اما می‌توان به لاغری با سماق فکر کرد، چون یک ادویه کم‌کالری است و با حداقل کالری به غذاها طعم می‌دهد.
سماق با مزه‌دار کردن غذا اجازه می‌دهد از وعده‌های غذایی‌تان لذت ببرید، روح‌تان را هم مانند جسم‌تان سیر کنید، و انتخابی آگاهانه و سالم برای کاهش وزن داشته باشید.
کاهش احتباس آب
سماق دارای خواص ادرارآور است، و به کاهش احتباس آب در بدن کمک می‌کند. این ارتباط خاصی با لاغری با سماق ندارد، چون این اتفاق به کاهش بافت چربی کمک نمی‌کند. با این وجود، کاهش وزن آب به کاهش موقت وزن کلیِ بدن کمک می‌کند و به افرادی که برای کاهش وزن تلاش می‌کنند انگیزه می‌دهد.
فیبر و چربی‌های مفید
سماق مقداری فیبر دارد که به هضم سالم، سلامت میکروبیوم روده، سلامت قلب، تنظیم قند خون و پایدار نگه داشتن سطح انرژی کمک می‌کند. اینها همه فاکتورهایی هستند که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به کاهش و مدیریت وزن کمک می‌کنند.
این ادویه حاوی چربی‌های مفید برای قلب هم است. چربی‌های غیر اشباع برای حفظ سلامت قلب، مدیریت قند خون و سلامت کلی سلول‌ها سودمند هستند.
پژوهش‌های موجود از تاثیر سماق برای لاغری
اصولا تعداد مطالعات انجام‌شده در این مورد بسیار معدود است. اما در این بین، تحقیقی وجود دارد که تاثیر مصرف سماق روی چاقی و البته افسردگی را بررسی کرده است.
چاقی و افسردگی چندمسیر بیولوژیکی نامنظم مانند افزایش التهاب، افزایش استرس اکسیداتیو و کاهش دفاع آنتی‌اکسیدانی دارند. سماق هم به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی و ضد لیپاز خود، ممکن است اثرات مفیدی برای افراد مبتلا به چاقی و افسردگی داشته باشد.
در این مطالعه، 62 زن 20 تا 65 ساله مبتلا به اضافه وزن یا چاقی و افسردگی خفیف تا متوسط، کپسول‌هایی حاوی سه گرم پودر سماق یا دارونما را (هنگام رعایت رژیم غذایی با کالری محدود پیروی) مصرف کردند.
نتایج این مطالعه نشان داد که مکمل سماق در مقایسه با دارونما، به کاهش وزن (5.5 در مقابل 2.5 کیلوگرم)، BMI (2.1 در مقابل 0.9)، دور کمر (-5.7 در مقابل 3.8 سانتی‌متر)، دور باسن (4.9 در مقابل 2.7 سانتی‌متر)، توده چربی (1.8 در مقابل 0.8 کیلوگرم)، کمک کرده است.
توجه: همان‌طور که پژوهشگران این مطالعه تاکید می‌کنند، نتایج هرچند امیدوارکننده هستند اما باید با احتیاط تفسیر شده و به بحث لاغری با سماق ربط داده شوند. این مطالعه صرفا جمعیت خاصی از زنان مبتلا به اضافه وزن و افسردگی را انتخاب کرد، که تعمیم‌پذیری نتایج را به شدت محدود می‌کند.
سماق برای لاغری شکم و پهلو یک راه میان‌بر نیست
باید به این نکته توجه داشته باشید که هرچند سماق می‌تواند مزایای بالقوه‌ای برای مدیریت وزن داشته باشد، اما تاثیر آن روی هرفرد ممکن است متفاوت باشد.
گذشته از آن، مصرف سماق برای لاغری صرفا باید بخشی از یک رویکرد کامل برای کاهش وزن باشد، که شامل رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و سبک زندگی سالم می‌شود.
همچنین هربار مطلبی را درباره تاثیر سماق برای لاغری شکم و پهلو مطالعه کردید، فواید این ادویه را بدون اغراق به خودتان یادآوری کنید. و فراموش نکنید که چیزی تحت عنوان لاغریِ موضعی وجود ندارد.
طریقه مصرف سماق برای لاغری
برای لذت بردن از طعم و فواید سماق روش‌های متفاوتی وجود دارد. از مصرف آن به شکل مستقیم بگیرید تا افزودن به غذاهای مختلف و آماده کردن دمنوش.
طرز تهیه دمنوش سماق برای لاغری
ساده‌ترین راه برای آماده کردن دمنوش سماق این است که مقداری از پودر آن را با کمی نبات داخل قوری آب جوش بریزید، و آن را روی کتری یا سماور بگذارید تا دم بکشد. بعد از گذشت چنددقیقه می‌توانید دمنوش را صاف کنید و بنوشید.
اگر میوه‌های خشک سماق را داشته باشید، می‌توانید دمنوش سرد آن را هم امتحان کنید. میوه‌های خشک را یک روز داخل یخچال خیس کنید. بعد از آن دمنوش را از صافی رد کنید و با کمی عسل میل کنید.
افزودن به انواع غذا و پیش‌غذا
اگر به نظرتان طرز تهیه دمنوش سماق برای لاغری اشتها برانگیز نیست، می‌توانید آن را به انواع غذا اضافه کنید و منظورمان فقط پاشیدن آن روی کباب کوبیده نیست!
- سماق یک جایگزین عالی برای چاشنی‌های اسیدی مانند آب لیمو است. این یعنی می‌توانید از آن در انواع سالاد، سوپ‌ها، مواد مرینیت گوشت، سس‌ها، هوموس و … استفاده کنید.
- جدا از پاشیدن سماق روی برنج، می‌توانید آن را به سالادهایی که با غلات آماده می‌شوند، و حتی نان‌ها هنگام میل کردن انواع کوکو و کتلت اضافه کنید.
- اضافه کردن این ادویه به سبزیجات گریل‌شده یا مواد مزده‌دار کردن (مرینیت) گوشت قرمز، مرغ و ماهی یکی از خوشمزه‌ترین گزینهها و طریقه مصرف سماق برای لاغری است. از سماق می‌توانید هنگام بو دادن انواع مغز و تخمه هم استفاده کنید.
- ترکیب سماق با نعنا در هرغذایی فوق‌العاده می‌شود. به ویژه در سالاد شیرازی و سالاد فتوش لبنانی. سماق و نعنا را به سس این سالادها اضافه کنید و از طعم بی‌نظرشان لذت ببرید.
مقدار مصرف سماق برای لاغری
تحقیقات انجام‌شده در این زمینه کافی نیست. و در معدود پژوهش‌های انجام‌شده، مقدار مصرف سماق برای لاغری را سه گرم در روز عنوان شده است.
خوب است بدانید که سماق معمولا منجر به واکنش‌های آلرژیک در بدن نمی‌شود. اما اگر بعد از خوردن آن علائم منفی مانند خارش، تورم یا کهیر را تجربه کردید، مصرف‌اش را قطع و با یک پزشک صحبت کنید.
همچنین اگر از داروهایی برای کمک به کاهش سطح قند خون یا کلسترول استفاده می‌کنید، حتما مصرف‌تان را در حد اعتدال نگه دارید و پیش از ایجاد هرگونه نغییر با پزشک خود مشورت کنید.
بهترین زمان مصرف سماق برای لاغری
بیشتر متخصص‌ها بهترین زمان مصرف سماق برای لاغری را حدود نیم‌ساعت پیش از غذا می‌دانند (مثلا به شکل دمنوش). در این بازه، سماق می‌تواند بیشترین تاثیر را روی کاهش اشتها و بهبود هضم داشته باشد. البته برخی منابع هم خوردن سماق به صورت ناشتا را پیشنهاد می‌کنند که در ادامه توضیح داده‌ایم.
خوردن سماق ناشتا برای لاغری
به خاطر تاثیرات این ادویه روی کنترل اشتها و فیبر وجود در آن (که بالاتر گفتیم)، برخی متخصصان خوردن سماق ناشتا برای لاغری را توصیه می‌کنند.
این توصیه زمانی پررنگ‌تر می‌شود که اهل خوردن صبحانه‌های به شدت پر و پیمان باشید. اما اگر وعده صبحانه‌تان معقول است، می‌توانید به شکل‌های دیگر و در زمان‌های دیگری از سماق استفاده کنید.
کلام پایانی
امیدواریم حالا نسبت به لاغری با سماق دید جامع‌تری داشته باشید و بهتر بتوانید از خواص آن برای مدیریت و کاهش وزن استفاده کنید.
اگر بیماری یا شرایط خاصی دارید (مثلا باردارید یا در دوران شیردهی هستید)، پیش از اینکه تغییر خاصی در رژیم غذایی‌تان ایجاد کنید با یک پزشک یا یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
مهمترین منابع: healthline، realsimple
نویسنده: فاطمه استدلال
