رژیم قلیایی یا آلکالین؛ مزایا و معایب با نمونه رژیم

رژیم قلیایی که نام دیگر آن رژیم آلکالاین (Alkaline) بوده یکی از انواع رژیم‌های محبوب سلبریتی‌ها و افراد مشهور است. نام‌های شناخته‌ شده‌ای مانند ویکتوریا بکهام، کیت هادسون و تام برادی از این رژیم همیشه به خوبی یاد کرده‌اند. به خصوص از سال 2013 که ویکتوریا بکهام در مصاحبه‌ای این رژیم را نجات بخش معرفی کرد، به یکی از برنامه‌های غذایی معروف تبدیل شده است.

این رژیم ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد یا خطرات سلامتی برای برخی به همراه داشته باشد. این راهنما به شما کمک می‌کند که تصمیم بگیرید آیا رژیم لاغری قلیایی برای شما مناسب است یا باید به سراغ برنامه دیگری بروید.

رژیم قلیایی چیست؟

همانطور که از نام آن مشخص است، رژیم آلکالاین به معنای مصرف غذاهایی بوده که pH خون را متعادل نگه دارد.

اگر از کلاس شیمی مدرسه به یاد داشته باشید معیار اسیدی یا قلیایی بودن بین صفر تا 14 متغیر است. هرچه عدد به 14 نزدیک‌تر باشد، میزان قلیایی بودن افزایش پیدا می‌کند.

برمبنای رژیم قلیایی، اگر شما مصرف مواد غذایی مانند ماهی، گوشت و غلات را زیاد کنید pH خون شما اسیدی می‌شود. در نتیجه اسیدی شدن بدن مشکلات سلامتی زیادی برای شما به وجود می‌آید.

نکته مهمی که همین ابتدا باید به آن اشاره کنیم، این است که چنین فرضیه‌ای هنوز اثبات نشده و تحقیقی برای پشتیبانی از آن وجود ندارد. بسیاری از محققان بر این باور هستند که بدن توانایی شگفت انگیزی در حفظ pH خنثی بدون توجه به رژیم غذایی دارد. بنابراین فرقی ندارد که چه غذایی میل می‌کنید،‌ یک سیستم سوخت و ساز سالم آن را به بهترین شکل هضم می‌کند.

برمبنای رژیم لاغری آلکالاین، مواد غذایی به شکل زیر دسته بندی می‌شوند:

• مواد غذایی اسیدی: گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات، تخم مرغ، غلات، الکل
• مواد غذایی خنثی: چربی‌های طبیعی، نشاسته‌ها و قندها
• مواد غذایی قلیایی: میوه‌ها، آجیل‌، حبوبات و سبزیجات

غذاهای مجاز در رژیم قلیایی

مشاهده کردید که بیشتر مواد غذایی قلیایی شامل میوه‌ها، آجیل، سبزیجات و حبوبات می‌شود. بنابراین با اینکه این برنامه، رژیم گیاه خواری نیست، اما پایه آن بیشتر بر مواد خوراکی گیاهی است. غذاهایی که در رژیم لاغری قلیایی مجاز هستند در دو دسته تقسیم بندی می‌شوند:

• مواد غذایی ضروری
• مواد غذایی قابل کنترل

مواد غذایی ضروری در رژیم قلیایی

مواد غذایی که می‌توانید در این رژیم مصرف کنید شامل موارد زیر می‌شود:

• انواع سبزیجات: کلم بروکلی، اسفناج، کرفس، لوبیا سبز،‌ خیار، ریحان، قارچ و پیاز
• انواع میوه‌ها: هندوانه، زرد آلو، گیلاس، آووکادو، سیب، شلیل و هلو
• انواع مغزها: مغز بادام، تخمه کدو و آفتابگردان، کشمش، توت خشک شده، فندق
• انواع جوانه‌ها: جوانه گندم، عدس و ماش
• آب میوه‌های شیرین نشده، شیر بادام، آب معدنی گازدار، غذاهای بر پایه سویا و روغن نارگیل

مواد غذایی قابل کنترل در Alkaline diet

مواد غذایی که در ادامه به شما معرفی می‌کنیم در آلکالاین مجاز هستند اما باید مصرف آن‌ها را محدود کنید.

• چربی‌های طبیعی مانند روغن زیتون و کره
• دانه‌های چرب مانند ذرت، کینوا، جو، برنج سفید و قهوه‌ای، سیب زمینی شیرین
• انواع قندها

این مواد ممنوع نیستند زیرا خودشان به تنهایی جز غذاهای خنثی به شمار می‌روند اما مصرف زیاد آن‌ها بدن شما را از قلیایی بودن خارج می‌کند.

غذاهای غیرمجاز در رژیم قلیایی

در مقابل مواد غذایی مجاز، لیستی از غذاهای ممنوعه هم در رژیم غذایی شما به چشم می‌خورد. این مواد پایه اسیدی دارند و باید به طور کل حذف شوند.

• گوشت
• مرغ
• ماهی
• شیر، بستنی و ماست (به طور کلی لبنیات)
• پنیر (پنیر پارمزان، چدار، کاتیج)
• تخم مرغ
• جو دوسر، اسپاگتی، کورن فلکس، برنج سفید، نان چاودار، نان سبوس دار
• جوش شیرین
• الکل
• کلیه مواد غذایی فرآوری شده

میزان لاغری با رژیم آلکالین چقدر است؟

هدف اصلی رژیم آلکالاین، لاغری نیست و هیچ تحقیقی روی‌ آن انجام نشده است. با این حال به دلیل کاهش مواد غذایی در این رژیم، کالری دریافتی محدود می‌شود که منجر به کاهش وزن خواهد شد. تمرکز روی مصرف میوه‌ها و سبزیجات، باعث کاهش در میزان بافت چربی در بدن می‌شود. بنابراین با از دست رفتن چربي‌ها، وزن کاهش پیدا می‌کند.

می‌توان گفت به طور متوسط در یک ماه حدود 3 کیلوگرم کاهش وزن با رژیم آلکالاین خواهید داشت. اگر به دنبال روش سریع‌تری برای کاهش وزن هستید، رژیم لاغری دو هفته ای انتخاب مناسب‌تری برای شما خواهد بود.

چقدر طول میکشد تا رژیم آلکالاین تاثیر خود را بگذارد؟

میزان تاثیر رژیم لاغری قلیایی در یک ماه ابتدایی خود را نشان می‌دهد؛ اما تاثیر عمیق‌تر آن در گذر زمان مشخص می‌شود. البته این نکته نه تنها در مورد رژیم آلکالاین، بلکه در مورد هر رژیم غذایی صدق می‌کند. هنگامی که مدت زمان طولانی‌تری پایبند به یک برنامه غذایی سالم هستید، میزان چربی بیشتری از بین می‌رود؛ در نتیجه کاهش وزن بیشتری خواهید داشت.

از طرف دیگر، برخی چربی‌ها مقاوم هستند و زمان بیشتری برای از بین بردن آن‌ها نیاز است. به عنوان مثال چربی‌هایی که در ناحیه باسن و ران‌ها تجمع پیدا می‌کنند، جز چربی‌های مقاوم هستند. بنابراین از آن جایی که آلکالاین از انواع رژیم لاغری سریع نیست برای اینکه تاثیر عمیقی از رژیم لاغری قلیایی را مشاهده کنید، حتما باید بیش از یک ماه به آن پایبند باشید؛ البته در صورتی که آسیبی به بدن شما وارد نکند.

مزایا و معایب رژیم لاغری قلیایی

با اینکه رژیم قلیایی چندان تمرکزی روی کاهش وزن ندارد اما نمی‌توان از مزایا و معایب آن چشم پوشی کرد. نکته قابل توجه این است که رژيم قلیایی سریع، می‌تواند برای شما کاهش وزن چشمگیری داشته باشد. با این حال موظف هستید 60 تا 70 درصد از مواد غذایی روزانه خود را از منابع مجاز دریافت کنید. در این حالت به هیچ عنوان نباید سمت مواد غذایی ممنوعه بروید و بهتر از مواد غذایی خنثی نیز تا حدود زیادی دوری کنید. با این مقدمه به سراغ بررسی نکات مثبت و منفی این رژیم غذایی می‌رویم.

مزایای رژیم لاغری قلیایی

حذف یا محدود کردن غذاهای فرآوری شده به طور کلی روی بدن تاثیر مثبت می‌گذارند. مطالعات نشان داده که پایبندی به برنامه غذایی قلیایی می‌تواند منجر به کاهش خطر فشار خون و سکته مغزی شود.

• رژیم غذایی قلیایی حاوی میوه، سبزیجات و جوانه‌ها است پس مصرف گوشت قرمز، شکر و غذاهای فرآوری شده آن کاهش پیدا می‌کند.
• برخی از افراد با این رژیم انرژی بیشتری دارند و مشکلات روده آن‌ها کم می‌شود. همین مساله به آن‌ها کمک می‌کند تا وزن بیشتری کم کنند.
• برخلاف سایر رژیم‌ها، در این حالت کل گروه‌های غذایی حذف نمی‌شوند؛ بلکه برخی از مواد کاهش پیدا می‌کنند.
• حفظ این رژیم پر هزینه نیست.

معایب رژیم لاغری قلیایی

البته همه جنبه‌های این رژیم مثبت نیست و روی برخی موارد آن باید به دقت فکر کرد؛ از جمله موارد زیر:

• متاسفانه هیچ مدرک علمی معتبری ادعاهای مربوط به این رژیم را تایید نکرده است.
• اسیدهای چرب و آمینو اسیدها که اجزای سازنده بدن ما هستند، در این رژیم بسیار کاهش پیدا می‌کنند.
• در این رژیم مصرف پروتئین، لبنیات و تخم مرغ به شدت کاهش پیدا می‌کند که همه این موارد بسیار برای بدن ضروری هستند.
• بدن انسان pH خود را تنظیم می‌کند، بنابراین احتمالا این رژیم تاثیر چندانی در تغییر آن نداشته باشد.

یک نمونه رژیم قلیایی

اگر تا اینجا به این نتیجه رسیده‌اید که رژیم قلیایی برای شما مناسب بوده، با نمونه‌ای از وعده‌های آن آشنا شوید. نمونه مواد غذایی که در ادامه به شما گفته می‌شود را می‌توانید در رژیم قلیایی 21 روزه خود رعایت کنید. اگر بتوانید به مدت سه هفته به این رژیم پایبند باشید، بهتر نتایج آن را مشاهده می‌کنید. یکی از موارد گفته شده در هر وعده را باید انتخاب کنید.

وعده صبحانه: میوه خشک به همراه ماست یونانی، عدسی، اسموتی با انواع توت‌های یخ زده و شیر، خوراک لوبیا، شیربرنج با شیره انگور، دو عدد سیب و دو قاشق غذاخوری کره بادام زمینی، دو عدد سفیده تخم مرغ و دو برش نان لواش، یک عدد مافین سبوس دار و یک قاشق کره بادام زمینی

وعده ناهار: سالاد تن ماهی، سالاد اسفناج و مرغ و بروکلی، چهار تکه بوقلمون کبابی شده، سالاد سالمون، یک تکه مرغ کبابی، یک فنجان سوپ عدس، کینوا و سبزیجات به همراه یک برش سیب، بوقلمون کبابی با کاهو،‌ کره بادام زمینی و ساندویچ موز

وعده شام: میگو و سبزیجات سرخ شده، 100 گرم فیله سالمون، ماهی آب پز و سبزیجات، اسپاگتی با مرغ کبابی، ماهی قزل آلا با سالاد کلم، مرغ پخته شده با سبزیجات، تاکوی ماهی با گوجه فرنگی، 100 گرم گوشت گاو بدون چربی خوراک مرغ و سبزیجات

سخن پایانی

رژیم لاغری قلیایی به دلیل مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غذاهای گیاهی بسیار سالم است اما کاهش وزن شدیدی در ماه‌های ابتدایی مشاهده نمی‌کنید. برای اینکه بتوانید با سرعت بیشتری وزن کم کنید، رژیم لاغری سه هفته ای گزینه مناسب‌تری محسوب می‌شود. با این حال رژیم آلکالاین به دلیل اینکه هیچ مطالعه بالینی قابل اعتمادی روی آن انجام نشده، اثرات سلامتی مشخصی ندارد.

بیشتر مواردی که در این مقاله گفته شد تجربه انسانی است. تنها برخی از مطالعات هستند که روی مجموعه کوچکی از افراد انجام شده و نشان دهنده بهبود بیماری‌های مزمن کلیوی بوده است. در نهایت اینکه ورزش و تحرک روزانه، استفاده از تمام گروه‌های غذایی و پرهیز از غذاهای فست فودی می‌تواند تاثیر و نتیجه طولانی‌ مدتی داشته باشد.